dimanche 18 octobre 2015

Lou Gangui : LEIS QUICHIÉS







LEIS QUICHIÉS


Soun mari, cinq pichouns et puis sa bello-sœur, 
Enfin n'eroun que huech: encaro, per bouenhur, 
Sa maïre, eme Janet, l'enfant de Margarido, 
Que devien touteis doux estre de la partido, 
N'aguen pas, per venir, troubar de carretouns, 
V'an mes à l'an que ven per lou tems deis meissouns 
Mountan à dessamoun; descargoun la carreto; 
Souartoun un panier d'uous, un paou de farinetto, 
D'arrin un panieret, quoouqueis seze nouveous, 
Un couffin de tartiflo et quouqueis vieilhs naveous. 
A peino sount intras, li pouargi de cadièro. 
Avant de s'assetar, mi parloun de la fièro; 
Se la fan eis Alleios vo ben dessus lou Cous; 
Se la marlusso es chièro, et surtout s'a bouen goust. 
Es que dien: « L'an passa la trouverian salado; 
« N'avié cousta sept soous la pichouno pesado. » 
Enfin, mettiou la taoulo, alestissieou de buou. 
Lou coumpaïre demando ounte mettoun lou muou. 
— Vias qu'eicito oou segound, li foou, l'y a ges de plaço; 
Dins la carrièro en bas, de l'aoutre caïre en faço. 
Vous lou remisaran eme lou carretoun. 
Descende, puis reven, mouato em'un coumpagnoun. 
Ero un de seis pays: — Excusa-mi, coumaïre, 
V'adusi, mi diguet, Pecoouquet, moun coumpaïre. 
Eici dedins Marsilho es vengut tout soulet; 
Et si sian dich qu'ensen farian nouestre truffet. 

Ve, vous derangez pas, aguez pas d'inquiétudo. 
Coumo se l'erian pas, fez coumo d'habitudo. 
Va sabez, à l'houstaou ten pas de gros mouceou. 
Avez ce que vous foou, fez-nous de brigadeou » 
Oh! li vigueri plus. Jugeas de ma coulèro! 
Maï digueri pas ren, penseri qu'eri mèro, 
Qu'eme de gens ensin foou toujours anar plan, 
Que foou tout supportar per l'amour de l'enfant. 
Adoun vegi lou buou, garnissi la salado, 
Et cadun debridet que n'eri trebouerado. 
Leis pichouns eroun las, anavoun peneccar.

Li feri leou soun liech et leis feroun couchar. 
Leis fremos que tamben doou camin eroun lasso, 
Si coucheroun subran dessus d'uno pailhasso, 
Puis leis hommes touis doux dins lou found d'un chambroun, 
Dessus d'un matalas li fagueroun un sououn. 
Agueri proun soucis per li trouvar de vanos; 
Mi fouguet counfisar eme meis estageanos: 
La vieilho Pignatello eme mise Rousoun 
Presteroun ce qu'avien, vanos et cubertoun. 
Per ieou, que vous diraï, dessus d'uno cadièro, 
Li passeri la nuech en mooudissen la fièro. 

Lou lendeman oou jour eri dejà sus pè: 
Abreri doux gaveous et feri lou café. 
N'en fagueri lou men uno grosso pignato. 
Per chacun n'en avié quasimen uno jato. 
L'espoumpissoun un pan, puis, per curar seis dents, 
Demanderoun s'avieou de froumagi couyens, 
Vo ben un anchouyoun per faïre la roustido. 
Mi restavo un mouceou de marlusso fregido 
Qu'oourieou vougu gardar per leis faïre dinar, 
Semblavoun mouar de fan, lou li feri mangear. 
Lou quichié, crese-mi, de tout caïre s'aganto. 
Leis pichoun mi fasien: — Ben lou bouenjour, ma tanto 
Anaren à la fièro? Et que nous croumparez? » 
Aco si dis jamaï, li disieou, va veirez. 
Lou païre disié ren, la maïre n'ero mutto, 
Vo cedoun li disié: Li sian p'ancaro, chutto... 
Coumprenieou tout aco; diguas, que faïre, anen? 
Vo si foulié fachar, vo ben li dire amen, 
Et per... sabi pas que! oourieou pas vougu faïre 
Uno vilaino actien. Li digueri: Coumaïre, 
Se voulez que sorten, habilhas lou pichoun, 
Mettez-li soun bounet eme seis escarsoun 
Aco siegue leou les...: anan vers leis Alleios; 
Lou pèro nourricier servissié de riseyos 
Fm'un tron de capeou que semblavo un oouvan, 
Eme touis leis pichouns caminavo davan. 

Ero tout contentet, si visié sur seis rouito. 
Un capoun, per darrie, vous li tiro uno bouito, 
Que jusquo su lou couel l'enfounço lou capeou; 
Per li lou retirar nous fe bagna lou peou. 
Sa fremo si fache, per ieou mourieou de rire 
De lou veire virar senso saoupre que dire. 
Lou coou l'avi'estourdi; li digueri: — N'es ren; 
Eme naoutreis venez jusqu'oou Diable-d'Argen... 
Aqui li prenguerian doux fooudieous, de bavettos, 
Em'un desabilhe, sieis pareous de cooussettos. 
En sorten eis enfants croumpi de tambourins, 
Un sabre, doux fusieous et doux chin-nana-chins. 
Aco n'ero pas proun, mi roumpien la cervello. 
Cade pitouè disié: — Voueli poulinchinello! » 
Avien ges de repaou: aco, si v'eroun dich; 
Et fouguet contro couar n'en passar per aqui. 
Lou païre, en descenden, vis uno grosso pipo; 
S'avanço, et puis mi dich: « La voudrieou per Falipo, 
A pas pousqu venir, l'y aï proumets quaouquaren, 
Maï bessaï dins la pocho oouraï pas proun d'argen. 
— Leou li foou, prenez-la. Subran la marcandègeo,

Sount d'accord. Et pensas qu'aï paga soun envegeo? 
Lou soir revenen maï, anan eis briquetians, 
Et coumo de fadas defouero badavian. 
D'entendre tant de bru, la testo mi sooutavo, 
Leis troumpettos, tambours, campano que viravo, 
M'avien abasourdi; maï per elleis, pas maï 
Que se darrié soun cuou fasien bramar un aï. 
Voulien intrar partout: dins Santo Philomèlo, 
Eis dansurs, à Golo, jusqu'à Poulinchinello. 
En visen leis nanets, oh! resteroun candi, 
Leis oourias espias que v'oourien pas senti. 
La nourriço disié: — Maï sount pas de naturo, 
 Aco n'es, ben segur, qu'uno miègeo blessuro. 
Leis leisseri badar, et quand sigueroun las, 
Mi digueroun: — Eh ben! se viravian oou jas. 
Alors s'entournerian; leis grands et la marmailho 
Dedins un vira d'huil sigueroun à la pailho. 

Leis garderi cinq jours! cinq jours em'aqueou faï! 
Un beou souar digueroun: — Deman vous fen d'esplaï, 
Partiren lou matin, ma maïre nous espèro, 
Et foou que l'ariben un paou davant lou sèro. 
Ah! segur li diren coumo es bouen vouestre couar; 
Anas, dins l'oouccasien naoutreis seren pas pouar. 
— Soignas ben lou pichoun vous demandi pas gaïre. 
— Sian pagas per aco, respounde la coumaïre? 
Et l'aïman beleou maï, vouestre pichoun Tounin, 
Que nouestre caguo-nis; cresez-vous qu'es ensin! 
Per eou, touti leis nuechs fasen d'aïguo sucrado, 
Lou matin lou café, lou jour l'aïguo panado. 

Et vias ben, à l'houstaou, se l'avié qu'un mouceou, 
Touti lou levarian de la bouquo per eou. 
Ma maïre l'aïmo troou, tout lou jour l'espassegeo, 
Vo ben sur seis ginoux ello lou poumpounégeo. 

Enfin d'aquitto oou souar feroun seis paquetouns; 
Li douneri de riz, de sucre, de saboun, 
De café d'oou grana; puis, à mise Terusso. 
Eme de chicoula prengueri de marlusso. 
M'en feri qu va soou? Disieou: seran counten, 
Et pourtant, v'aï sachu, renavoun entre dent. 
Lou lendeman matin attaloun sa carretto; 
Per cadun dins lou pan metti de cousteletto, 
Lou quart d'un sooucissot, quoouqueis troues de jamboun; 
Per la mita d'un jour semblo que n'avié proun. 
La nourriço mi fa: — S'avias quoouqueis sardino! 
Oh! li vigueri plus; li vireri l'esquino. 
M'approchi de soun homme, li touqueri la man, 
Bouen viagi, li disieou, soignas ben moun enfant, 
Quand mi souarte un papier que tiro de sa pocho, 
Es lou compte doou muou, enco de meste Rocho. 
Mi dis: — Mi trobi court, lou pagares per ieou. 
Asse, vous esperan, vendrez à quest'estieou. 
Eh ben! counservas-vous; pourtas-vous ben, coumaïre. 
Vendren maï l'an que ven; vous aduren ma maïre. 
Partoun, et leis vaquito à la gardi de Dieou. 

Et puis, huech jours après, uno lettro per ieou 
Mi dich d'anar cercar moun pichoun, àVicrosso
Que despuis tres gros mes sa nourriço ero grosso.



Aucun commentaire: