mercredi 30 mars 2011

Benazet SOUBEYRAN : Lian de pensadas de Castelnau

.


L'approfondissement de l'Oeuvre du félibre sétois Castelnau avance avec la contribution de Benazet SOUBEYRAN, ceci pour conclure ce mois de mars, qui est aussi synonyme de tristesse car un de nos auteurs Gilbert Thévenard nous a quitté, demain nous lui dirons adieu, souvenons-nous !!!



ClaudeMonet
Antibes




Lian de pensadas de Castelnau
pèr Benazet SOUBEYRAN

Dins soun article dóu 16 de febrié de 2011 « Subre li piado dóu felibre de Ceto », Ive Gourgaud fasié un rampèu i leitour de Marsyas2 pèr fourni d'entre-signe subre l'oubrage Lian de pensadas. E dounc pousquère counsulta un eisemplari d’aquéu recuei de pouësìo à la Biblioutèco municipalo de Mount-Pelié, salo Patrimòni. Èro lou numerò 77 (lou recuei fuguè tira à 200 eisemplàri numerouta), dedica au conse de Mount-Pelié emé la signaturo de l'autour : « à Ceta lou 28 de Mars 1895». L'autour acabo son adrèisso i leitour en dounant soun liò d'abitacioun « J-E Castelnau, felibre dau Ratatet. Quèi dau Pont-Nòu, 18, à Ceta ». Fuguè estampa per « J. Martin en Alès ( que J. Brabo n'es lou baile ) lou 31 de Janviè 1895. »

Demié li tra dialeitau, retrouvan l'emplé de la countracioun « das », « Dins lous boutels das souvenis... » (à mous lectous, p. 6), « As dous nòvis » (p. 10). Lou femenin es en « -a », « las cigalas » (p.7), la « fe crestiana » (p.7), « De la franquisa, car la fioia » (p. 7). Es pas uno edicioun bilengo, tout es soncament (soucamen) en lengo d'o, leva l'errata. Quasimen tóuti li pouèmo soun versifica. Lou proumié pouèmo dato dóu « 5 de Janviè 1887 » e lou darrié dato de « Nadau de 1894 ». En tout i’a 322 pouèmo subre 828 pajo.

Tóuti li pouèmo fuguèron dedica à de gènt o à de soucieta sabènto. Per eisèmple, lou pouèmo « as dous novis » es per « Amelia Migniot e à soun bèu fringaire ». Lou pouèmo n° 2 es dedica à « Jóusè Coste moun Fihòu en Felibrige pèr lou jour de sa Fèstà, emé lou mandadis de : Ma dinièirola ». L'ami Coste emé li membre de sa famiho soun presènt mant un cop. Pajo 26, lou pouèmo Cigala e Fourniga es dedica « A l'amic Roudolfe Martin (de Gange) que m'a dedicat sa fabla de La cigalo e la Fournigo ». Roudolfe Martin es present mai d’un cop, coume Albert Arnavielle, tre la pajo 30 dins Lou Tremount à l'auba (de vèire tambèn lis estra 2, çai-souto). D'àutri persouno se retrouvon (retrobon) souvènti-fes : sa sorre Ferdinanda Trethowan, sa mouiè, Lucian Benoit « felibre de la Cadièira », Alfred Rottner, Ausias Jouveau, e d'àutri. Li pouèmo fuguèron coumpausa en manto uno escasènço, anniversàri, fèsto mariage, neissènço, decès, acampado de la Mantenènço dóu Felibrige, etc. L'interessant pouèmo n° 319, Ceta e Falmouth (p. 794-801) es « una remembrança de moun vouiage en Angla-terra » que l'autour faguè, à ço que semblo, entre li mes de mai e d’avoust de 1894 « pèr counouitre de parènts qu'ai pas jamai vist ».

En seguido, legirés quàuquis estra pres un pauc à l'asard.


*-*-*-*-*-*-*



Remembrança
À MON FIHÒU EN FELIBRIGE JÒUSÉ COSTE
sourdat e Felibre de l'Auboi
au 2e regimen dau genia, pèr lou jour de sa fèsta

Dau vivènt de la rèina Jana,
Lous troubadous de bona grana,
N'avièn ni lança ni fusil,
Ni l'espasa qu'endeca l'anca,
Mès un courdou de seda blanca
Nousat as rèns, sans un bourril.

Au bout d'aquel courdou penjava,
Embé lou gland d'or qu'espinchava,
Un lut, un escrich ou de flous
Que, pèr la Dona preferada,
Dau castèl, dau pioch, de la prada,
Remembrava quicon de dous,

Mès d'aquel temps de benurança,
Prouvènça, Lengadoc e França
De qu'an gardat ? Un souveni
Qu'aiman encara de reveire
Lusi coumo un sourel de veire,
Ple d'enveja pèr l'aveni.
E d'abord qu'as dins ta devisa,
Un auboi que la Musa alisa
De soun aflat amistadous,
Mau-grat la lèi que nous gouverna
E que t'ajouca à la caserna,
Canta, car siès das troubadous !

[p.374]

Coumentàri : Es un pouèmo que marco l'erudicioun de l'autour. L'epoco di troubadour es glorificado coume un age d'or pèr la pas, la « benurança » e mai que mai l'amour. Èro « quicon de dous ». Lou làngui dóu tèms passa permet à l'autour d'espremi, emé l'emplé de paraulo coume « fusil » o « caserna », uno critico dóu militarisme de soun epoco.

*-*-*-*-*-*-*


A l'amic e felibre Albert Arnavielle


Qu'après avedre gardat un de mous carnets de vers, me l'a remandat en l'acoupagnant (« acoumpagnant », supause) d'una poulida pouësia



Lou carnet de mous paures vers
A gagnat a (« à », supause) chanjà de rauba,
Pas qu'au rebat das ramèus verds
Qu'an vist flouri tous Cants de l'Auba

(10 de Nouvèmbre 1888) [p.272]



*-*-*-*-*-*-*



Vasily Kandinsky,
Hiver,
1909

*-*-*

Pantai d'Ivèr
À l'amic Albert Arnavielle

Coume un sarraiè qu'a toumbat sa lima
Au pèd de l'estoc quàsi deglesit,
Ai laissat anà moun lut, e la rima
L'atrova belèu trop engrepesit.

M'en estoune pas ! De la tremountana
Gingla talamen l'èr cousènt e viéu,
Que sachènt que n'es ni bona, ni sana,
Rèste acrouchounit despioi mai d'un briéu.


(8 de febrié 1889) [p.349]


.

samedi 26 mars 2011

J E Castelnau : MIREIA (poème en sétois - bilingue)

.


Eugène Burnand - "Les vanniers au travail" - 1880



MIREIA


A M. C***
Ea ié mandant pèr présent de bona annada la Mirèia de Mistral
ilustrada pèr Burnand



En te mandant Mirèia. à la fin de l'annada,
Estaque dins toun cor un tendre souveni,
Segur que d'aquel grel, se vos, dins l'aveni
Poudras culi de fruch touta una moulounada.

Veja quante trésor ! n'i'a la plena manada!
Qu'es friand ! Couma aquel n'en veiràs plus veni ;
Chasca estella qu'au ciel un nibou pot terni
Es sèmpre, de soun rai trelusènt, estounada !...

Couma la rosa en flou culida au mes de Mai
Pèr poumpà plan-planet lou perfum dau fîoiage,
Fai regoulà dau brout las perlas de l'eigage,

E dins l'ama e lou cor recata longa-mai
Doucetamen l'alen frigoulat de Mirèia,
Que dins l'aire espandis una ôulou sans parèia!...



Lou 25 de Desèmbre de 1884



*-*-*-*-*-*-*



MIREILLE


A M. C***
En lui envoyant pour présent de bonne année la Mireille de Mistral
illustrée par Burnand


En t'envoyant Mireille à la fin de l'année,
— j'attache dans ton coeur un tendre souvenir,
—persuadé que de ce rameau, si tu le veux, dans l'avenir
— tu pourras cueillir du fruit en abondance.

Regarde quel trésor ! on en a la main pleine !
—Qu'il est beau ! Comme celui-là tu n'en verras plus paraître;
— chaque étoile qu'au ciel un nuage peut ternir
— est toujours étonnée de l'éclat de ce rayon.

Comme la rose en fleur cueillie au mois de mai,
—pour puiser lentement le parfum du feuillage,
— fais ruisseler des brins les perles de rosée,

Et dans l'âme et le coeur enferme longtemps encore
— doucement le souffle embaumé de Mireille
— qui dans l'air répand un parfum sans pareil.

Le 25 décembre 1884

jeudi 24 mars 2011

Frederi Mistral : La Genèsi - La tentacioun e la casudo.

.






CHAPITRE III

La tentacioun e la casudo.



1. Mai lou serpènt èro lou plus fin de tóuti li bestiàri qu’avié fa lou Segne Diéu. E diguè à la femo: “Coume vai que Diéu vous a óusserva de noun manja de tout aubre
dóu paradis ?”’

2. La femo ié respoundeguè: “De la frucho dis aubre que soun dins lou paradis, n’en
manjan.

3. Mai d’aquelo de l’aubre qu’es au mitan dóu paradis. Diéu nous a recoumanda que n’en mangessian gens e que la touquessian pas, se voulian pas mouri.”

4. Mai lou serpènt diguè à la femo: “Riscas pas de mouri de mort,

5. Car Diéu saup proun que, quouro que n’en mangés, vòstis iue se durbiran; e sarés coume de diéu, sachènt lou bèn e lou mau.”

6. La femo veguè dounc que l’aubre avié de fru bon pèr manja, e poulit à l’iue, e que fasié gau: e culiguè dóu fru, e lou mangè; e n’en dounè à soun ome, que n’en mangè.

7. E fuguèron dubert sis iue de tóuti dous: e coume couneiguèron qu’èron nus, courdurèron de fueio de figuiero e se faguèron de centuro.

8. E coume ausiguèron la voues dóu Segne Diéu qu’après miejour, quand l’auro boufo, èro pèr orto, Adam e sa mouié, pèr se leva de davans Diéu, s’escoundeguèron au mitan de l’aubriho dóu jardin.

9. E lou Segne Diéu sounè Adam, e ié diguè: “Ounte siés ? ”

10. Aquest faguè: “Ai ausi vosto voues dins lou paradis, e ai agu crento qu’ère nus, e me siéu escoundu.”

11. Diéu ié diguè: “Mai quau t’a fa counèisse qu’ères nus, franc que d’aquelo frucho, que t’aviéu defendudo, agues manja ?”

12. E Adam diguè: “La femo, que m’avès dounado pèr coumpagno, m’a douna de la frucho, e ai manja.”

13. E lou Segne Diéu venguè à la femo: “Perqu’ as fa ‘cò,- Elo respoundeguè: “Lou serpènt m’a enganado, e ai manja.”

14. E diguè lou Segne Diéu au serpatas: “Pèr-ç o-qu’as fa ‘cò, maudi siegues entre touti li bestiàri e animau de la terro! Te rebalaras sus toun piés, e manjaras la terro tóuti li jour de ta vido.

15. Metrai d’enemista entre tu e la femo, entre ta raço e la siéu raço: elo t’escrachara la tèsto, e cercaras tu-meme de la pougne au taloun.”

16. Diguè peréu à la femo: “Iéu multiplicarai ti magagno e ti jassino; enfantaras de fiéu dins la doulour, e souto lou poudé de toun ome saras, e éu te douminara.”

17. Pièi diguè à-n-Adam: “Pèr-ço-qu’ as escouta la voues de ta mouié e qu’ as manja de la frucho, que t’aviéu defendu de n’en manja, es maudicho la terro dins toun obro; à forço de travai n’en tiraras toun viéure, tóuti li jour de ta vido.

18. Te jitara d’espino emé de cauco-trepo, e manjaras l’erbo dóu champ.

l9. Te nourriras de pan à la susour de toun visage, enjusquo que revèngues dins la terro d’ounte siés esta tira: pèr-ço-que tu siés póusso, e en póusso tournaras.”

20. E Adam, à sa mouié, ié dounè lou noum d’Èvo, sus l’estiganço qu’elo sarié la maire de tóuti li vivènt.

21. Lou Segne Diéu faguè tambèn â-n-Adam e à sa femo d’abihage de pèu, e ‘m’acò li vestiguè.

22. E diguè: “Vaqui Adam qu’es devengu coume un de nautre, sachènt lou bèn e lou mau: aro, que mandèsse pas la man pèr avera la frucho de l’Aubre de la Vido, e que noun n’en mangèsse e noun visquèsse eternamen !”

23. E ‘m’ acò lou Segne Diéu lou foro-bandiguè dóu paradis de delice, pèr ana fouire la terro, d’ounte èro esta tira.

24. E boutè Adam deforo; e davans lou paradis, ié placè ‘n Cherubin, em’un glàsi de flamo sèmpre boulegadis, pèr garda lou camin de l’Aubre de la Vido.





.

mardi 22 mars 2011

Anghjulu Francescu SIMEONI : LOCU CARU INDUVE SÒ NATU

.


Etre naît "quelque part" est un gage de transmission dans le monde hétéroclite où nous vivons... Cette poésie corse nous rappelle ces souvenirs, de ces lieux, de ces images & ... de ces gens qui nous ont fait !!!



*-*-*





LOCU CARU INDUVE SÒ NATU


Anghjulu Francescu SIMEONI
de par une idée de Puesia Corsa,




Inturnattiu di cullette
In fondu à una sulanella
Vecu le to casette
U peru è la funtanella
È cù a machja à l'intornu
U casgile, l'aghja è lu fornu.


In faccia ci hè lu Tafunatu
Paglia orba fieru è degnu
Eppo più vicine è à latu.
U Munntugnaghju scala è Guegnu
È darettu piattendu l'onde
L'Arintella chi t'asconde.


Quand'e ghjungu à lu pagliaghju
Tistimone di tempu
Un dolce ricordu aghju
Quandu apru è ch'e entru
È mai ùn mi scurdaraghju
Di quelli chi sò stati nentru.


Indù a machja in culore
Amerla è u russignolu
Càntanu à lu primu albore
Per tè ognunu à so modu
È da la piana à l'altura
Propriu bella hè la natura.


Per istu locu incunnisciutu
Li mo canti ùn sò in vani
Sè vo ùn l'avete ricunnisciutu
U chjàmanu Chirchisani
Chirchisani tantu amatu
Locu caru induve sò natu.


Ùn si sò chjose le to porte
Ma pocu ci hè mancatu
Risicatu ai à sorte
D'esse un locu abbandunatu
È per francatti da a morte
Vulinteri sò vultatu.


Avà t'aghju ritruvatu
O lu mo locu nativu
Di nulla ùn mi sò scurdatu
Bench'e sia statu privu
È cun tè vulinteri farughju
A fine di lu viaghju.



.

dimanche 20 mars 2011

Santo Trovato : Risurgimentu

.

150 ans aprsè l'unité italienne vue depuis la Sicile par Santo Trovato.


*-*-*




Lu termini Risurgimentu 'n storia si ìnnica lu pirìudu dâ storia di l'Italia chi vitti a picca a picca l'Italia unificàrisi puliticamenti. La parola fa rifirimentu â rinascita di l'unità nazziunali pi loncu tempu pirduta.

Lu Risurgimentu ntô sud di l'Italia

La Sicilia ntô 1848 avìa mustratu mpurtanti signali di vuluntà di rinàscita pulìtica e curturali. 'N particulari ntô 1848 fu la prutagunista di na rivuluzzioni nnipinnintista guidata di Ruggeru Settimu, chi pirò durau quarchi misi, prima di falliri.

Lu Risurgimentu appi appoi ntô 1860 na manifistazzioni mpurtanti e dicisiva ntô sud di l'Italia grazzî a spidizzioni dî Milli di Garibbaldi. Sibbeni la spidizzioni fussi ardita, Garibbaldi attruvau ntô sud di l'Italia nu tirrenu ndiffirenti (non mancannu pirò risistenzi) supratuttu pi li prumissi faciuti di li garribbardini, e misi fini ô duminiu Burboni, putennu juncennu lu sud e la Sicilia ô Regnu di Sardigna.

Li prumissi dê garribbardini di scancillari lu latifunnu a favuri di na rifurma acrària, non foru arrispittati e nta l'anni siquenni a l'Unitati, lu cuvernu talianu accuminciau a mpurri na tassazziuni forti, ntruducennu la "dècima". Macari chissu, anzemi ê assai abbusi di Garribbardi ca mpunìu la sò dittatura, purtau lu pòpulu sicilianu e miridiunali a nu prugrissivu aumentu di puvirtati e nta tutta la Sicilia s'èppiru fuculara di ribbiddiuni. La cchiù granni rivorta anti-savoia dâ Sicilia ebbi locu a Palermu, unni, nta chidda ca veni chiamata "la rivorta dû 7 e menzu" (picchì durau 7 jorna e menzu) 60 mila cristiani arribbiddàtisi, foru bummardati dî navi misi fora ô portu, pi manu dî piamuntisi e ngrisi.

Prugrama di Garibbardi a Salemi

Di Salemi, lu 14 di maiu 1860, Garibbardi, fàttusi dittaturu a nomu di Vittoriu Manueli, lanciau lu sò prucrama:

"Siciliani! Io vi ho guidati una schiera di prodi accorsi all’eroico grido della Sicilia, resto delle battaglie lombarde. Noi siamo con voi! noi non chiediamo altro che la liberazione della nostra terra. Tutti uniti, l’opera sarà facile e breve . All’armi! Chi non impugna un’arma è un codardo e un traditore della patria. Non vale il pretesto della mancanza d’armi. Noi avremo fucili, ma per ora un’arma qualunque basta, impugnata dalla destra di un valoroso. I municipii provvederanno ai bimbi, alle donne, ai vecchi derelitti. All’armi tutti! La Sicilia insegnerà ancora una volta, come si libera un paese dagli oppressori colla potente volontà d’un popolo unito."

Traduzzioni 'n lingua siciliana:
Siciliani! Jù vi purtai e cumannai n'urdinatu gruppu di curaggiusi ca curreru a l'eròichi vuci dâ Sicilia, chiddi c'arristaru dê battagghi lumbardi. Nuatri semu cu vuàutri! Nuatri nun addumannamu àutru ca la libbirazzioni dâ nostra terra. Tutti nzemi, l'òpira veni fàcili e brevi. A l'armi! Cui non teni 'n pugnu n'arma è unu ca si scanta e un tradituri dâ patria (??). Non vali la scaciuni di non aviri armi. Nuatri avemu li fucili, ma pi ora n'arma comuegghè ci abbasta, tinuta dâ manu dritta di nu valurusu. Li municipî hannu a pinzari ê picciriddi, ê fìmmini, ê vecchi abbannunati. A l'armi tutti pari! La Sicilia hà nzignari ancora na vota, comu s'allibberta nu paisi di l'upprissuri cu la putenti vuluntati di nu pòpulu junciutu.


Nta sti tabbeddi si poti taliari la situazzioni ecunòmica ca s'avìa nta la pinìsula taliana ntô 1861 - Chidda di ora nun cc'è abbisognu d'allustràrila, ca è canusciuta bona !



L'Italia prima di l'unificazzioni dû 1861.


Primu cinzimentu dû novu Regnu d'Italia. L'apportu munutariu a lu tisoru di li vari stati pre-unitari. Trattu di "scienza delle finanze" di F.S. Nitti


Primu cinzimentu dû novu Regnu d'Italia.
Li tavagghiatura nti li vari stati pre-unitari. Trattu di "scienza delle finanze" di F.S. Nitti


Primu cinzimentu dû novu Regnu d'Italia.
Lu nùmmiru di li pòviri e li cità cchiù granni di lii vari stati pre-unitari. Trattu di "scienza delle finanze" di F.S. Nitti


.

vendredi 18 mars 2011

S.A. Peyre : SOMNUS ROSAE

.






SOMNUS ROSAE



Uno roso endourmido au soulèu de miejour,
Quand la calour d'avoust estoufo li tourtouro,
E lou bestiàri fèr, en cerco d'uno eissour,
Marco sus lou sablas, que ges de vènt aflouro,
Uno piado de fiò, qu'estouno pèr toujour.

S'entendié, vers li mas, un cant rau de galino,
E lou brut di daioun dins li blad mié-plega,
E lou bresihamen dóu canié que se clino,
Subre l'uscle di bord dóu gaudre entre-seca,
Dins l'espaime dóu tèms que la lus embelino.

Uno roso endourmido au bèu rode de l'ort,
Entre lou maubre rous e l'aigo d'esmeraudo,
Uno roso endourmido entre la pèiro e l'or,
Uno roso, — rèn mai que moun cors e ma faudo,
E lou soulèu d'estiéu que me manjavo alor.

E dins aquelo som, dins aquelo inchaiènço,
Dins lou relèime brèu, eternamen gagna,
Dins aquelo nusour que de crento n'es sènso,
Dins aquelo lusour ounte un cors s'es bagna,
Lou sounge e lou desir e la longo neissènço.

Avans de m'endourmi dins l'erbo e lou soulèu,
Aviéu segui lou vòu oudourous dis abiho,
L'alo blanco que mounto e que s'amosso lèu;
Aro, dins la flambour que crèmo e desabiho,
Lou jour curbié ma som coume un grand mausoulèu.

S'entendié peralin uno serp dins la bauco,
Cracineja 'u soulèu la terro dis ermas,
Un barrulaire caud subre l'iero di cauco,
La carello mau vouncho au vièi pous d'un vièi mas,
Lou canié que bresiho e li galino rauco.

Uno roso endourmido, e tout dins soun pantai,
Aquéli brut, lou tèms, e li grand desiranço,
Dins uno estranjo esquerlo un estrange matai,
Uno eterno fugido, uno eterno atiranço,
Un glàsi que toujour repico sus lou tai.

E li brut de la vido e de l'obro e di causo,
Pèr bressa 'quelo roso e souna coume un clar,
Sus la som estounanto e sus li flour trop clauso,
Sus l'oumbro trop espesso e sus lou jour trop clar,
Sus la bèuta perdudo au caire d'uno lauso.

Quand me siéu revihado ai cerca sus moun sen
Li man incouneigudo e que m'avien toucado,
Uno frescour de plueio, uno sentour de fen,
L'ardènci, l'abandoun de la roso ajoucado;
Ai pièi nousa ma raubo alentour de mi ren;

Ai replega ma raubo à la vau de moun jougne,
Ai davala ma raubo en bas de mi geinoun,
Ai vesti mi pèd nus, pèr que plus rèn li pougne,
E dóu bonur secrèt ai garda que lou noum,
E d'aigo soulamen siéu anado me vougne.

Mai pamens siéu estado uno roso, e dourmiéu
'Mé tóuti li pantai de la caud e de l'oumbro,
Liuen de la soulitudo e di camin roumiéu,
Dins la vido eternalo e dins l'orto souloumbro,
Coumoulo de ti douno, abelano dóu miéu.

Mai aro siéu plus rèn qu'uno roso ignourado,
Uno roso ignourènto en foro de sounja,
Que lou grand pes dóu jour m'a fa, pèr uno ourado,
Uno nòvio estounado, avéusado deja,
D'un lié despareigu pauramen aubourado.





.

mercredi 16 mars 2011

Lo Tempesto - Laurent Cabanis, d’Avèze

.


Un poème de saison la tempête sur les Cévennes :
Sur une idée d'Ive Gougaud - Armana 2011



Giorgione,
La Tempête
(1505). Venise



LO TEMPESTO

Obès-ti jomai bis[t] per-dessus bostro testo
S’espondi lou montèl de lo negro tempesto ?
Los nius embé los nius, l’uno l’autro detras,
Sèmbloun paisse din l’èr coumo un grand troupelas ;
L’escurisino nai jous lou soumbre ocotache,
Lou jour s’estobonis, lou cièl perd soun visache ;
Lou sòu deben escu : pu negro qu’un cremal,
Lo nuech regno pertout, en omoun[t], en obal,
E lou gran[d] montelas que so pato desplego
Ocato lo clortat jous soun vouelo de pego.
Ofrouso escurisino, alo de croupotas
Que courduro lou jour coumo dinc un petas.

Del found de so coverno, Eolo oubris lo trapo
Ò los boulzes des vents, e d’oquelo soupapo
S’escapo embé furìo e coumo s’èro bau
Lou terrible ventas que s’apèlo mistrau.
Soun soufle estripo e tuoi los nius omouncelados.
Coumo om bei sus lo mar los terriblos oundados
Qu’àu tantò lur escumo ò lo cimo de l’èr
E tantò bàu leca lous pèses de l’onfèr,
Om diriè lou troupèl d’innoumbrablos cabalos
Que si càbroun din l’èr en ausiguen[t] los balos !
Lou tounerro ò soun tour aribo ol gran[d] galop
En trainen[t] oprès el so borrasso de fioc,
Barro de Lucifèr, ordent e biel bitume
Qu’ò grands cops de mortèl e dessus soun enclume
Lou diu de lo tempesto, envirounat d’eclèrs,
Embrando e fo rougi din lou found des onfèrs.

Alors porès en aut lo fourmidablo foudro,
Rivalo de lo flamo, oluqueto de poudro ;
Lo foudro, oquel frocas, lo foudro, oquel subroun,
Grando caisso del cièl, soun terrible broun-broun
Que bo dedin los nius posseja so borrasso,
Coumo uno ser[p] de fioc que couris din l’espaço ;
Zigo-zago que semblo ò dous brasses coupacs
Que bàu trauca lou cièl de toutes lous coustacs...
Om creiriè beire en l’èr uno Parco jalouso,
Presto ò coupa lou fiu que penjo ò so filouso.

E chacun, ò l’ospec del terrible frocas,
Jogo de l’escorpin per si metre ol soulas !
L’un couris descaussat embé so bato duro,
L’autre crido Arre ! Arre ! ò l’ase so mounturo ;
Lou labourur, del jou destaco sous dous biòus,
Estremo sous chobals, sos bacos e sous miòus ;
Lou pastre soun troupèl, l’ognèl embé lo fedo,
Lou bonèl, lo bonèlo e lou bestit de sedo.
Lo clouco escocolasso, oclato sous monics,
Lo mestresso del bouc bielo oprès lous cobrics
E moussu lou curat rebausso so soutano
Per fa brounzi din l’èr lou glas de so compano ;
E chacun, per gogna soun mas ou soun oustau,
Couris coumo un troupel que couris ò lo sau.

Mè, ol mème moumen[t], lo terriblo mesclado
De los nius e des vents, de lo barro inflamado,
Fo croca lo tempesto, e de soun gran[d] bentras
Debalo sus lo terro un ourrible plejas !
Lou sère o lous ounous de l’ofrouso tempesto,
Los cancos, lous ferracs debàloun sus so testo,
E del serre ò los nius, e de los nius obal,
Lou Diu de lo tempesto o dressat soun cremal.
Lo troumbo geto ol luen so bavo e soun escumo,
S’omouncèlo, grondis, sus elo reboulumo ;
E pièi, coumo uno ser[p] coupado en dous moucèls,
Copo en dous so muralho e buojo sous tinèls.
Tout cedo jous l’efort de l’ourriblo coscado...
Lo mountagno, sus-cop, n’es qu’uno embousenado,
Lo troumbo entraino tout, lou sopin, lou blocas,
Lou roube ount o nisat milo ans lou croupatas,
E lous soucs eternèls de los bielhos tolhados,
Los matos que lou vent fo beire escortolhados,
Lou costogniè grefat, lou costogniè bouscò,
E lou qu’es daufinen, e lou qu’es porodò ;
Lo figuièiro que ben de lo terro afriquenco,
E l’aubre de la pès, l’inmourtèl oulibiè,
E l’aubre des coumbacs, lou superbe lauriè.
L’aigo, qu’o relontit uno espesso sauclièiro,
Escalo sus lous grels... e d’oquelo poissièiro
S’elanço furiouso... espouventablo... e pièi,
Baujo, din so furou, coumo un demoun ebrièi,
Los norinos en fioc, porelho ò lo bocanto
Que met en milo flocs lo liro que l’encanto,
Coumo un roc destocat l’aigo sauto e boundis,
Trempasso lous volouns, trempasso lous comis,
Trempasso lous balacs, trempasso los muralhos
E pièi, coumo uno truejo, enfounso sos nosalhos
Din lous comps desoulacs, bousigo lous nobecs,
Bousigo lous leguns, bousigo lous caulecs,
Bousigo lous boncals, bousigo lo mojouflo,
Bousigo lous melouns, jous elo tout s’escouflo !

Quan[d] l’aigo embé so bavo o tustat jusco en bas,
Alor, coumo uno mar, porès lou gran[d] plejas,
Montelas de Neptuno, umidasso soutano
Que fo, jous soun nibèl, disporètre lo plano.
Reünics, counfounducs dinc un soul reboulun,
Lous tourrents, lous goutaus, tout ocò ni fo qu’un ;
Pièi l’aigo, pau ò pau, bei boissa soun esquino
E lo mar, ò lo fi, l’engloutis din so tino !

Lou deluge portit, lou sòu, lou lendeman,
Semblo qu’es estripat per l’ounglo de Sotan ;
Om diriè, sus toun sé, bèlo plano, pecaire,
Que lou Diu de l’onfèr o possat soun oraire !


***

Aigo Vivo en Alès
0+0+0
Ediciu poupulario Aigo Vivo en-co d’ Ive Gourgaud
56 avengudo dau 8 de Mai
30520 Sant-Marti-de-Val-galgo



.

lundi 14 mars 2011

Elio Di Michele : Er Ber Paese - 1831 - langue de Rome

.



Gira per il web un sonetto in romanesco molto divertente firmato Giuseppe Gioachino Belli. Ovviamente è di qualche bello spirito che ha fatto uno scherzo: quando Belli scriveva l’Italia era ancora un sogno da realizzare e non c’erano ancora Atenei che vedevano partire i “cervelli” per altre nazioni.
Ma certo erano tempi brutti anche i suoi, eccome! Tempi terribili, corrotti e oscuri, su cui nei suoi sonetti fa parlare i romani, col loro dialetto così colorito e denso di significati.
Nella sua Introduzione del 1831 alla pubblicazione dei suoi sonetti, il Belli scrive “Io ho deliberato di lasciare un monumento di quello che è oggi la plebe di Roma. In lei sta un certo tipo di originalità: e la sua lingua, i suoi concetti, l’indole, il costume, gli usi, le pratiche, i lumi, la credenza, i pregiudizi, le superstizioni, tuttociò insomma che la riguarda, ritiene una impronta che assai per avventura si distingue da qualunque altro carattere di popolo... i nostri popolani non hanno arte alcuna: non di oratoria, non di poetica, come niuna plebe n’ebbe mai. Tutto esce spontaneo dalla natura loro, viva sempre ed energica, perché lasciata libera nello sviluppo di qualità non fittizie...” e anche questo sonetto che gira per il web è nella la tradizione romana delle pasquinate e in quella degli spiriti romani dei sonetti del Belli, che - siamo certi - avrebbe certamente sorriso leggendolo.





Er Ber Paese



Mentre ch’er ber paese se sprofonna
tra frane, teremoti, inondazioni-
Mentre che sò finiti li mijioni
pe turà un deficì de la Madonna.
Mentre scole e musei cadeno a pezzi
e l’atenei nun c’hanno più quadrini
pe la ricerca, e i cervelli più fini
vanno in artre nazzioni a cercà li mezzi.
Mentre li fessi pagheno le tasse
e se rubba e se imbrojia a tutto spiano
e le pensioni sò sempre ppiù basse,
una luce s’è accesa nella notte.
Dormi tranquillo, popolo itajiano:
a noi ce sarveranno le mignotte.




Elio Di Michele





.

samedi 12 mars 2011

Francés de Murat : Chansou de primo

.


Un texte presque de saison :






Chansou de primo


La primo, tout chanto l’amour,
Li troupèls e las pastourèlos,
L’oumbro, li rieus e la chagour,
Li pastours e lei damizèlos.

Mès la fuelho coumo la flour
Qu’entreté sougo la rousado
N’aun qu’un moument, e lour freschour
Passo coumo una matinado.

Proufitat de vòsti printemps,
Tendre pastour, jento pastouro,
La jueinesso n’o mès un temps
E sous plazés n’aun mès uno ouro.

Perqué tâ lèu nous quitat vous
Sazou d’amour e de tendresso ?
Perqué faire li jours irous
Mai courts que li jours de tristesso ?

Partijat mièl vostos favours,
N'en privassias pas la jueinesso,
Mès aumen jitat quaucos flours
Su l’estrado de la vielhesso.



Francés de Murat
(1766-1838)



.

jeudi 10 mars 2011

Olivier Ancey : Isula citadella

.


Cala :
Peintre Corse
son lien




Isula citadella


Sè celu carcu di stelle
Chì l’altri paesi ùn anu
Ghjunte l’albe cusì belle
Smariscenu pianu pianu
È tornanu rundinelle
Quandu vene u viranu

Sè a tarra ch’e laboru
E mio lenze suminate
Sè u paese ch’e adoru
I mio lochi e mio cuntrate
Di tè torna m’innamoru
Quand’ella affacca l’estate

Sè fiume chì corri è salti
È fali da l’alte cime
Da i monti i più alti
In un buleghju di rime
È di prufumi ti carchi
Quandu vene u vaghjime

Sè a nostra tradizione
Sè u spechju di l’eternu
Chì l’altre generazione
Anu impastatu fraternu
A sera à u fucone
Quandu vinia l’inguernu

Sè muntagna chì s’accorda
Cun quelli tempi beati
Eppoi chì s’arricorda
Chì i mio antichi sò nati
À u pede di Baglia Orba
Monte Cintu è Cinque Frati

Sè l’isula citadella
Arradicata à u mare
A mio unica prichera
È e mio brame più care
Sè a mio più bella ghjesgia
U più splundurante altare



A mio Cursichella a mio Cursichella


Olivier Ancey


Sur une idée de Puesia Corsa ...

.

mardi 8 mars 2011

Nicola dal Falco : 2 poesie & un 1 pittura

.


N Dal Falco
Due cozze
(2009)




Accontentarsi

Al
caffè
delle dame,
il rosso ed il nero.

Suadente epifania,
sboccio,
un timbro profano
di cose divine,

mimando una stanza,
un luogo d’intese.

Non mi serve molto,
un po' di vino,
e ancor meno,
mi basta la luce
del vino,

il perdono
che della curiosità
è un dono,

qualche storia
da ripetere
e quelle strette
al cuore;

poi,
gambe e braccia abbandonate;
la mezzanotte
che suoni
ad ogni ora
o quarto d’ora…

risate serie
e un correre lieve
di carezze.


0+0+0+0+0+0+0



Il super di via Farini

Scivolava tra i banconi, tra due rive scoscese, gaie e indifferenti:
nero battello per Utòpia, carico di sguardi.
Un'aria fresca, un eco di strofe, di addii. Prezzi speciali.
Tra tutti ha scelto i frutti rossi dell'orto,
delle zucchine cartesiane e un'orata di Stromboli.

Ha controllato, dimenticato, sorriso.
Ci ha fatto girare,
sperduti dietro il suo passo marino.

Ora,
segnando la notte che incalza,
ha riempito la mano di shampoo,
piegando la testa sotto la doccia,
chiudendo e richiudendo gli occhi.



N Dal Falco,
III - 2011


.

dimanche 6 mars 2011

Alan Broc : « Le dernier templier » de Raymond Khoury

.




Pels Americôs e pei Libanés, lou Païs d’Oc es lou centre del mounde.

A prepaus del lhibre « Le dernier templier » de Raymond Khoury



Quand veguèri lou tìtoul d’aquel lhibre dinc un Super-U de moun parçô, à la limando di roumans pouliciers, me pensèri cossé « fugiamos, fratre ».

N’èi un sadoul de las couiounado à prepaus di templiers d’eitant que li delìris que lis acoumpanhou souvent reprendou lis acusacious increziblos del rèi de Franço que coubejabo lour avèdre. Veguèri també un film fantastique espanhòu de la fi de l’epoco franquisto qu’on li tratabo d’iretges.

So que me retenguè fouguè lou noum de l’autour. Sèns ris sabér de guel, sounque en vejent lou noum, poudio sabér qu’es un cristiô libanés.

Amm’ acò la curiousitat me faguè legi « l’incipit » coumo dizou dien li cours d’escrituro. Vous lou bouti en lengo d’o puèi que, coumo que saio, la versiou ouriginalo es en anglés :

Proulogue

Àcri, reiaume lati de Jerusalèm, 1291

« La Terro santo es perdudo ».

Aquelo soulo pensado tourmentabo Marti de Cramaus. A-be, la Terro santo èro perdudo sèns espèr, e aquelo pensado li pareissio plô mai terrifianto que lei chourmos de guerriers que gisclabou de la berco dien lou mur. »


Marti de Cramaus ? un coumpatrioto ! Vóuguèri ne sabér mai, d’eitant qu’un rouman poulicier que coumenço per uno batalho medievalo, te damondes se lou libràri s’es pas enganat dien soun classomen.

Salti al primier capìtoul.

« Al coumençomen, digu remarquè pas li quatre cavaliers que sourtissiou de la tenèbro de Central Park.

Toùti lis ueis èrou virats dien la direcciou oupausado… uno seguido de lemousinos devoujabou de celebritats e de simples mourtaus soubre lou trepadour davant lou Metropolitan Museum of Art.

… La bastenço del musèu semblabo un fanau al cor de la cieutat, que counvidabo sis ostes à veni vers lei coulounos austèros de la façado neo-classico soubre laqualo floutabo uno bandièro que dizio : « LI TRESAURS DEL VATICAN ».

Ouf ! Lou libràri s’èro pas enganat.

« Le dernier templier » es be un rouman poulicier, mas l’esplicaciou de l’intrigo se trobo dien l’Atge Mejan.



Ж


De sigur tout viro à l’entour d’un secret di templiers e d’un « encoudaire à rotors » que permet de cripta li messatges.

Aqui dirèi qu’uno dei grondos qualitats del lhibre es qu’aquel secret, proubablomen inventat, es pamen plausible istouricomen. Acò’i pas uno idèio fantasierouso de fadorle passiounat d’esouterisme, jis.

Lou secret prestat i templiers per l’autour jounto plô ammé ço que saben de guéssi, sèns ne faire d’irètges ni ris. Aquéssi gronds servidours del Cristianisme sou pas caloumniats dien lou lhibre, e lour secret aparèis pas que dien las toutos darrièros paginos.

Lis eròs passarau à coustat del secret vertadier. Ne sabrau pas que la mitat.


Ж


Sabi toujour pas ris de Raymond Khoury après avèdre croumpat lou lhibre. Sabi sounque que la guerro civilo libaneso e l’oucupaciou siriano lou menèrou plô jouve is Estats-Units d’Americo e que soun espouso se souno Suellen.

Aquel rouman es uno dei milhouros intrigos poulicièros qu’èi pougudos legi.

Aurés de sigur un poulicier new-yorkés tipique, que se souno O’ Reilly coumo acò se dèu.

Aurés uno erouïno arqueoulogo e cultivado, per ajuda li paures arquiers que sabou pas ris di templiers.

Veirés de cardinaus de la Curìo roumono que sabou de causos que li clèrgues ourdinàris sabou pas.
I aurò un fum d’eveniments terribles à New-York, de seguidos d’assassinats, un tuadour en tièiro ou un gang ?
I aurò de vouiatges soubre la mar e en Turquìo. Veirés i dous eròs sourtits d’un naufratge, que troubarau la sousto dinc uno isclo grèco.

I aurò l’amour e la viouléncio, lou suspend e lei grondos interrougacious de l’ome, tout acò sèns afraba lou scenàri ni lou debanomen de l’acciou.

Tout viro à l’entour d’uno fraso latino boutado al frountoun del chastèl de Blanchafort : « Veritas vos liberavit ».

Lou chastèl de Blanchafort existo be. Es soubre lou territòri de la coumuno de Renos-les-Banhs dien lou parçô de Limous. Es una rouïno coumpleto, mas i o inquèro un pourtau. Sabi pas se la fraço i es escultado. Chau dire que poudet pas ana al chastèl en veituro. Chau chamina, ço que me gèino pas. Chau pas se perdre, ço qu’es mai coumplicat.

La pisto templièro sarò pas evidento cossé. Chircarau també del coustat del catarisme abans de trouba la bouno draio.



Ж

De troçs boutats en lengo d’o :



« Li quatre ome chavaucabou de frount, vestits de la mèmo armaduro medievalo. Aviou d’èlmes à visièiro, de cotos de malhos, de chambièiros de metau soubre de perpounchs negre e de chaussos matalassados. Auries cregut que sourtissiou d’un pourtau espacio-tempourau. Lei grondo espazos que penjabou dien lis estuchs apoundiou à l’aspet espectaculàri. Mai sazissent inquèro, de loungs mantèls bloncs adournats de croutz pautados rouje sang coubrissiou lours armaduros.

Li chavals avançabou agaro al trot pichou.

En vezent avança li cavaliers, la foulo s’animè. Li cavaliers agachabou davant, indiferents al rambalh.

E be, qué se passo ? Chau crèire que lou Met e lou Vatican aun decidat de faire l’espectacle aqueste sir, ço-veguè la journalisto de televisto. Sou manhifiques. Escoutat aquelo foulo. »

Li chavals arribèrou à l’orle del trepadour davant lou musèu. Adounc faguèrou chicom de curious.
S’arrestèrou pas.
En lìnio de frount, se metèrou de pouja ceremouniousomen lei marchos, drèit soubre la dintrado del musèu. »


« Dien lou grond vestibul, Tess augiguè lei bramdissos d’ourrour que veniou del deforo, e se virè juste prou d’ouro per avisa lou primier cavalier dien l’encadromen de la porto…

Tres di cavaliers se poudèrou vioulentomen un passatge dien la butassado. Lous espazo s’esclafabou soubre de mostros, pulverisabou lou veire e la fusto, destruziou lis oubjets espausats. »

« Lou chavalier tirè soun espazo, la levè e l’abatè bruchousomen soubre lou moble, e l’abrigalhè. D’espets toumbèrou à l’entour de la jouvo arqueoulogo escoundudo. L’ome estujè soun armo e s’atintè per bouta pè en terro. Cautousomen, soulevè la machino e si boutouns, si engrenatge e si manetos. Agachè loungomen la besounho amm’ uno meno de respet, puèi murmurè quauques mots per guel-mèmo :

Veritas vos liberavit.

Tess l’agachabo, enfachinado. Puèi, d’un cop uno auto rafago d’armo autoumatico li sourtiguè – al descounegut e guelo – de lour pantai.

Guel faguè vira soun chaval e, un moument, sis ueis, escounduts darrié la visièiro de soun èlme, crouzèrou li de Tess. Lou cor de la jouvento s’aplantè. Lou chaval venguè vers guelo, drèit soubre guelo, abans de passa en la fregant. Puèi augiguè lou cavalier crida à si tres coulegos :

I anan !

….

Lou capiòu di maufatans capejè e lou coulosse lancè sa mounturo countro li counvidats. Agantè la fenno del primier conse, que se debatio, la soullevè per la bouta en travers de soun chaval. L’ome boutè lou canou de soun armo soubre lou timple de la malirouso que quitè de brama e d’arpategia, sa boucho doubèrto soubre un crit silencious.

….

« Tiressiat pas ! … oustatge…. Baissat voustos armos ! »

….

Lou cavalier que tenio l’oustajo se placè en proutecciou en rèire-gàrdio. Indiferents ei bramadissos dei sirenos dien la nueit, s’espacèrou vistomen mas sèns fugi deseimats. En quauques mouments, dispareguèrou dien la tenèbro de Central Park. »



« Del temp que lis àutri cardinaus quitabou la salo de réuniou, lou cardinau Brugnone s’esbinhè per uno auto porto…. D’à cha pauc, sis ueis s’acoustumèrou à la feblo lutz. Un cop sigur qu’èro be soul, countuniè vels archieus. Dien la croto, lou silénci èro palpable, quaise sounore…

Uno auto persouno qu’aurio sabut la sinhificaciou d’aquel aparelh venerable sario estado tout eitant devariado. Irousomen, èrou pas noumbrouso, quitomen eici, al Vatican, à coumprendre la founcciou, mièjo-legendàrio, d’aquelo machino.
« Aven atirat aquel dramo soubre nàutri. Acò’s arribat justomen per qu’aven trop chircat à desvilha pas l’atenciou. »


Lou prelat souspirè… Èro sigur sounque d’uno causo : la menaço venio pas d’un erudit curious ou d’un rapugaire determinat. Quone que saio, lou qu’èro darrié tout acò sabio plô ço que chircabo. E chalio l’arresta à toutos forços abans que l’oubjet liourèsso si secrets. »

« Hou pensabi també, e al coumençomen i faguèri pas atenciou. Mas i o ta fourmulo latino… chàmbio tout.

Tess agachè Clive, sèns coumprendre de qué parlabo. Guel demourabo taizat e n’en venio folo.
Qué chàmbio ?
Veritas vos liberavit, mémbra-ti. Acò’i també uno deviso escalprado soubre un chastèl del Lengadò, dien lou sud de la Franço.

Faguè ’no pauso :

Un chastèl templier !
Quone chastèl ?
Lou de Blanchafort, dien lou Lengadò. La deviso es escalprado à la visto de toùti, soubre lou lintèl del porge : Veritas vos liberavit « La vertat vous farò lhibres ».


Per achaba vous dirèi : prestessiat pas aquel lhibre, vous lou tournarau pas !




.

vendredi 4 mars 2011

Peireto Berengier : Lou Proufessour Liebaud Ollier

.




Lou Proufessour Liebaud Ollier



Li Vans, uno viloto dóu miejour de l’Ardècho, se pòu enourguï d’èstre la patrìo d’un grand ome que soun estatuo doumino la bello plaço. Lou Proufessour Liebaud Ollier, cirurgian de renoum internaciounau.

Tiravo d’uno famiho de grand medecin. Espeliguè en 1830 (la bono annado…) e coume si davancié faguè medecin mai, éu, se prenguè touto la renoumado e dins lou mounde entié, coume especialisto de cirurgìo ourtoupedico e reparatriço.

Jouinet faguè sis estùdi encò di fraire, dins sa viloto pièi à Privas. Daverè dous bacheleirat de letro e de sciènci, avans de parti estudia la medecino à Mount-Pelié. Capitè proun bèn dins sis estùdi e tre 1851, dins si 21 an pas mai, se devinè interne, majour de sa proumoucioun, à l’Hôtel-Dieu de Lioun !

Aqui, dins un service pèr lis os, patissié de vèire pati li gènt. S’avisè de tout ço que poudien supourta lis gènt e causiguè de faire sa tèsi : « Recherco anatomo-pathologique sur la structure interne des tumeurs ovariennes cancéreuses aux diverses périodes de leur développement ». La soustenguè, sa tèsi, à Mount-Pelié.

Tourna i Vans, dins l’oustau famihau, faguè d’esperiènci sus lis animau. Capitè ansin si proumiés ensert sus li bèsti dóu lapinié. Vai ansin qu’à la partido de l’os capablo de se recoustituï, dounèron pièi lou noum de “couche ostéogène Ollier”.

Sis esperiènci, li tournè faire dins un labouratòri liounés, à l’escolo veterinàri. Coumençè alor d’èstre proun couneigu e de faire de coumunicacioun à l’Acadèmi di Sciènci, à la Soucieta de Bioulougìo e daverè lou segound prèmi de fisioulougìo pèr lou memòri sus si recerco de la reprouducioun de l’os pèr ensert (es Louis Paseur qu’aguè lou proumié).

Sa carriero coumençè alor de cirurgian majour à l’espitau de Lioun, emé mai de 120 lié rèn que pèr li malaut dis os. Fuguè nouma proufessour à la faculta de Lioun ;

Multipliquè li pres. Napouleoun III ié baiè la Legioun d’Ounour e éu countuniè sis recerco sus lis os e li cartilage di jougnènt. Viajè proun à l’estrangié pèr aprene sèmpre que mai.

Enventè noumbre d’estrumen pèr la cirurgìo que lis espitau mouderne se n’en servon toujour (la rugino, l’escartaire, lou davié e bèn d’autre).

Troubè pamens lou tèms de se marrida, dins 37 an, emé la chato d’un banquié de Givors. Aguèron quatre fiho e un fiéu que sara tuia en 1914.

Dóu tèms de la guerro de 1870, faguè soun mestié sus plaço dins li bataio e aguè ansin la tristo óucasioun de faire mai de descuberto nouvello. Assajè sèmpre de pas coupa li cambo o li bras (ço qu’èro de modo) e de counserva lou miés poussible li mèmbre di sóudat amaluga.

Passè tambèn à la cirurgìo dóu nas e de la caro e enventè lis ensert de pèu fino.

Utilisavo l’etèr pèr endourmi e faguè mai de 40.000 anestesìo tout de long de sa vido, sènso jamai ges d’aucidènt. Seguissié en tout Pastour pèr l’igieno e lis antisepti e dins si service li mort toumbèron de 48% à 10% ! Pousquè peréu utilisa la foutougrafìo pèr segui si malaut e li raioun X tre 1896. Avié encaro enventa un globe de vèire pèr tampa li plago en pousquènt verifica coume se barravon.

De renoumado moundialo, pousquè presida de grand coungrès internaciounau e se capitè mèmbre de l’Acadèmi di Sciènci e mèmbre ounouràri de quàsi tóuti lis Acadèmi d’Europo.

Si coulègo alemand, pausèron soun retra à l’Acadèmi di Sciènci de Berlin e li persounalita lou venien vèire coume l’avé à la sau. Mai éu, digne, cambiè pas jamai de biais pèr rintra en poulitico « Siéu medecin e rèste medecin ». Sougnavo li malaut e perseguissié de longo si recerco. Publiquè li resulto de soun travai dins un oubrage espetaclous de 2500 pajo e Sadi Carnot lou faguè coumandour e la Legioun d’Ounour.

Travaiè e sougnè fin qu’à soun darrié badai, lou 25 de nouvèmbre 1900. Defuntè d’uno ataco souto, au mitan de sa famiho. Fuguè ensepeli emé tóuti lis ounour civilo e militàri.

A Lioun, uno plaço porto soun noum e uno estatuo fuguè aubourado de la man de l’escalpaire Boucher. Uno còpi d’aquelo estatuo se trobo tambèn sus la plaço L. Ollier dins sa viloto di Vans; fuguè inagurado davans mai de 10.000 persouno! Aquelo de Lioun fuguè foundudo pèr lis Alemand, aquelo di Vans fuguè sauvado pèr Jóusè Thibon e la poudèn toujour saluda.

Aquel Ardechés a dounc dubert la draio de la cirurgìo reparatriço mouderno e s’amerito la bono plaço demié li persounalita li mai impourtanto de la fin dóu siècle XIX. Devrié èstre un moudèle de devouamen pèr li medecin de vuei. Pèr lis especialisto rèsto uno referènci impausado.

Despièi 2000, tres congrès internaciounau se soun tengu i Vans ; aquest an, lou tresen avié pèr tèmo « les arthroplasties en 2010 ».

I Vans, l’espitau porto soun noum e un bèu museon es counsacra à la vido e à l’obro dóu Proufessour Ollier emé de couleicioun d’estrumen ancian depausa pèr la faculta de Mount-Pelié.


Peireto Berengier

.

mercredi 2 mars 2011

Marie Masson : Ma fougue ...

.




Ma fougue a rencontré ton calme
Mon chant s’est mêlé aux simples de tes mots
Mes questionnements
Ont trouvé réponse
En tes certitudes.
Je ne saurais dire
Depuis combien de temps,
Il me semble être née avec toi.

Tu es l’île espérée dans mes naufrages
Tu es le point de chacune de mes phrases
Tu es et je suis…


Marie Masson
2011

.