lundi 30 juin 2014

Pau Amargier : Sant Louis, lou nebout





Sant Louis, lou nebout


Quand à Marsiho disèn « Cous Sant-Louis », li vièi Marsihés pènson pas à Louis IX, lou rèi, mai à soun pichot nebout, sant Louis, que ié poudèn dire tambèn « de Brignolo » ounte mouriguè, « de Toulouso » ounte fuguè evèsque vo « de Marsiho » bord que dins soun testamen in articulo mortis ,eisijavo d’èstre ensepeli dins la glèiso di Franciscan, toucant Ugues de Digno, lou grand jouaquimito e sa sorre, santo Doucelino. Louis, à mand de mouri, disié qu’èron esta si mèstre en vido « esperitalo » (mot clau de soun esperitaleta que lou devèn pas óublida).
Fiéu dóu prince de Salerno, devié sucedi à soun paire pèr rèi de Naples e de Sicilo e comte de Prouvènço. Sa maire èro Marìo d’Oungrìo, neboudo de la grando santo Elisabèt. Se defuntè à Brignolo, lou 20 d’avoust 1297, es que, d’aquéu tèms, fasié routo de soun evescat de Toulouso vers Roumo, pèr assista i ceremòni pountificalo de canounisacioun de soun.rèire ouncle Louis IX, rèi de Franço. S’arrestè, coume amavon de lou faire si gènt, dins lou palais de Brignolo. Aqui partiguè de la tuberculòsi que lou rousigavo despièi d’annado. 
Se prenès vo reprenès la vido talamen bèn presentado pèr M. lou Proufessour Jacques Paul (emai siguèsse pas signado) : Saint Louis d'Anjou, patron de Brignoles, sarés espanta de descurbi uno meno de santeta lindo coume lou diamant lou mai escrèt, sènso la mendro idèio de taco que n’en poudrié pali lou lustre.
Tre l’enfanço fuguè guida pèr uno fidelita assouludo à l’ideau prepausa pèr Sant Francés d’Assiso. Aquelo fidelita fuguè l’estello que menavo sa vido, mai soun astrado, ai-las !,  fuguè roumpudo dins sa 22enco annado…
Soun proucès en canounisacioun fuguè eisemplàri. Sant Louis tèn de la meno dis eros de la vido trop courto, que sèmblo macado pèr un sort injuste, mai qu’en realita douno soun vanc à l’engèni de l’umanita vivènto.
Pau Amargier
Ilustacioun: Fresco dóu mitan dóu siècle XIV que represènto de gauche à drecho : St Jacque Lou majour, St Françés d'Assiso, St Louis d'Anjou,  St Antòni de Padou.


samedi 28 juin 2014

N. Dal Falco : 3 poesie - a proposito dei cani ....








Fisiognomica



Ci sono cani che svirgolano i bisogni sui muri: caparbia ostinazione da scriba.
E, infatti, del grigio ideogramma si conserva 
più a lungo la traccia.




Un giorno, il tuo amico francese ti disse che, 
a Praga, i cani si sedevano.
Ma fu un cane turco a mostrarmi, infine, 
la tecnica, posando di lato il sedere 
e assumendo un’aria senza pensieri.




Sui muri di campagna o in mezzo alla strada riposano i randagi, lenti ad alzarsi ma rapidi 
in cammino.
Un trotto leggero, un’azzurra cicatrice li sospinge in avanti.


*+*+*


il pomeriggio è un cane nero

un cane nero sull'uscio

senza più cielo senza più nuvole


*+*+*


Barboncini

Degnanti disprezzo, 
insalatiere,
fumetti verbosi,
stracci di pizzo, 
scatoline musicali,
tosate aiuole di cacchine,
simpatici stentorei,
cadetti incipriati
e padrone così così,
a bagnomaria,
acciottolanti, rughette,
unghioni nei ditoni,
occhiali fumé.
Liberate i barboncini
e i lungolaghi! 





mardi 24 juin 2014

Tellier : LA SARDA E LA GRANOULHA







LA SARDA E LA GRANOULHA 


Una granoulha grassa au lard, 
Se passejant sul bord de mar 
Faguèt rancontre d'uno sarda, 
Qu'èra, ma fe, pas trop galharda. 
— Bounjour ma bèla, que ie dis, 
Sios pas nascuda a Sant-Felis? 
Per una sarda de la plaja, 
Siòs coum' un manche de balàja! 
— Taisa-te mourre de grapàu, 
Qu'as vist lou jour que per un trauc! 
Eme tous iols coulour de soufre, 
Toun ventre gras, sembles un poufre! 
Per ta beutat te manca pas 
Qu'un para-ploja amb'un cabas. 
Saupras que sioi la sarda fina, 
Jamai cargada de cousina, 
Que per la moda, Margoutoun, 
La sarda ioi dona lou toun! 
Nostra granoulha fort mouqueta, 
S'entournèt a sa barraqueta, 
Lai faguèt magre cada jour, 
Perdèt de ventre amai de tour, 
Eme sa sarda per moudèla, 
Hou perdèt tout, per estre bèla, 
E dins l'espèr d'un coumpliment, 
Un jour crevèt de patiment. 

*+*

D'una granoulha, encara passa! 
Mes qu'una filha prou sotassa 
Patigue per perdre de tour!!! 
Cal per ma fe èstre cabourd. 

dimanche 22 juin 2014

Glas : UNO JOURNADO DEL MOILET






UNO JOURNADO DEL MOILET 


Cette pièce, la plus longue qu'ait écrite M. Glas, est aussi la plus remarquable au point de vue poètique. On ne saurait mettre dans une composition de ce genre plus de facilité et d'abondance d'une part, et, de l'autre, plus de verve comique et de finesse d'observation. Le héros dont notre spirituel félibre chante les exploits gastronomiques était un personnage peu sympathique dans le pays de la Terre blanche. M. Glas avait eu quelques démélés avec lui. Il exhala sa mauvaise humeur dans le morceau qu'on va lire:  ce fut toute sa vengeance. 



Dé Clény quittas lou voloun, 
En moutèn long dé Mountrédoun 
Descouvrissès dessus l'oïguièïro 
Qué si jetto din lo révièïro, 
Un mas entourat d'omouriès, 
Dé vignos et dé costognès, 
Sus lou penchant d'uno coulino. 
Oqui viou, graço o lo cousino, 
Un hommé gros coumo un tinel 
Qué chaquo jour préguo lou ciel, 
Din soun hérouso prévouïanço, 
Dé li monda fouosso pitanço, 
Et de faïré qué lou tobat 
Si baïlé un paou miou mercat. 
Car penso coumo Sgonorélo 
Qué per réjoui lo cervello, 
Entré lou tobat et lou vi 
Si soourié pas quanté coousi.
Emb'un cognard, sus lo verduro, 
Ni prend dé toutés sans mésuro. 
Lo noturo y o réfusat 
L'esprit, lou tolan, lo béoutat; 
L'o fournit d'uno grosso panço 
Qui li dono un air d'impourtanço 
Et li procuro un opétis 
Qué mangeo pas, mais débouris; 
Car per rompli oquélo trougno 
Coumprénés qué caou de bésougno. 
Sus lous mets es pas délicat, 
Espio pas lo quolitat. 
Un jour, en foguén un vinage, 
Déjunét embé de fromagé: 
Si trouvabo din lou Vigan: 
Séguet pus cher lou lendéman... 
Disou qu'ogut oïmat lo glouéro, 
Lou Moïlet es soun noum de guerro. 
Mais cépéndant ièou vésé-pa 
O déqué poudièou l'emplégua 
Sinoun per offoma lo plaço 
Ou vouïda uno colobasso. 
Porès pas din sous mouvoments 
Ré de torriblé qué sos dents; 
Et malhour quand sou osugados! 
O lo fourmo qué sou plontados, 
Voouriè maï un michant hiver. 
S'èro onat, coumo Guliver, 
O Lilliput faïré un voùïagé 
Et loï trouva pas dé froumagé, 
Oourié mongeat sans rémissiou 
Lou Rey et touto so notiou. 
Embé soun oppétis vouraço 
Oouriè destruit oquélo raço 
D'oquélés paoourés houménets 
Qué lous disou tant monidets. 
Dïou préservé lus républïco 
Del Miolet et dé so boriquo! 
Voouriè maï qué, per lous costia, 
Lus mondessé lou koléra. 
Aro qué n'aï fats lo pinturo 
Et soun pourtrait d'oprès noturo. 
Vous vaou counta, entr’aoutrés faits, 
Lou principal de sous explouets. 
Obréjoren un paou los caousos: 
Véjoïci: Dooudé dé Los Paousos, 
Qu'es lou pus riché d’oquel mas 
Et un bravé hommé en tout cas 
Moridavo so doumoïsello 
Uno bruno chormanto, bello, 
Jouïno, oïmablo et un air doucet 
Embé d'Ornal fils, del Gasquet, 
Moussu Dooudé, séloun l'usagé, 
Per célébra oquel moriage, 
Préporavo un grand festin 
Ounté lo lebré, lou lopin, 
Lou perdigal et lo bécasso 
Dévièou si disputa lo plaço. 
Et lou bouon vi et los liquous 
Dévièou rendré lou cor jouïoux.
Et sans porla de tout lou resto 
Couvidet emb’oquélo festo 
De vivo-voues ou per escrits 
Et sous porents et sous omits. 
Orivet qué per ovonturo, 
Per y douna so sinnoturo 
Coumo porent ou olliat, 
Lou Moïlet séguet couvidat. 
Car, lo fomio rossemblado 
Et sus oquel pouen counsultado 
Délibéret qué de l'engraï 
Tuorièou dous moutous dé maï. 
Or dounc, nostré hommé o grosso panço 
Si préporavo o fa bounbanço, 
Et lou jour qué coïé porti 
Séguet lévat de grand moti; 
Foguet pourta sos largeos braïos 
Qué cargo lous jours de ripaïos, 
Soun bel gilet qué s’olorgis, 
Si rélacho, quand si romplis, 
Et so cosaquo o quatré pouochos 
Réservado per sos bombochos. 
Ovant dé porti de l'oustaou 
Nostré hommé déjunet un paou; 
Ero pas qué lou tuïo-vermé, 
Et pamens piquet fort et fermé: 
Si pouot pas diré ol sérious 
Quand mostriguet de pérooudous. 
Pièï, gorniguet so tobotièiro, 
Oousset un paou lo covoièiro, 
Et, soun bostou déjous lou bras, 
Portiguet en doublen lou pas. 
Estén devot coumo un ermito, 
(Crésé pas que siègué hipoucrito) 
Prégavo Diou long del comi 
Dé li fa béouré dé bouon vi, 
Qué monquessé pas dé posturo... 
Pieï disïè: — Sent Bouonnovonturo, 
Fosés, dins oquésto ooucosïou, 
Qué ièou mangé per tout l’estïou! 
Qué los saoussos siègou piquantos; 
Toutos los caousos rogoustantos, 
Los lèbrès agou de fumet, 
Qué manquou pas lou sooupiquet! 
Sé per hozard oprès lo festo, 
Y oviè quaouqu'espésso dé resto 
Qué lo pousquessé pas mongea 
Qué iéou lo pouosqué récota! 
Fosès qué hiuèï tout s’en séguigué 
Et qué mo panço si rompligué! 
Vous m'ovez tant dé fes servit 
Vous immouloraï un cobrit; 
Car l’ouffrando vous es dégudo 
Per vous prouva mo grotitudo 
Et lou pus gras qu'oouro Dooudé 
Possoro hiuéï per moun gousié. 
Omaï, s'oquo poudié vous plaïré, 
Vous y foraï possa lo maïré 
Et y jouendraï dé rescoundous 
Douos doujénos dé pérooudous.
Moun Diou! qué cominé sans péno 
Quand mi toumboro quaouquo ooubéno, 
Et counservas mi per loungtemps 
Bouono oppétis et bouonos dents! 
Sovés-bé qué hiuéï, o los Paousos, 
Aï bésoun d'oquélos douos caousos 
Et dé moun ventré lou grossou 
Pékaïré! vous ou dis bé prou, 
Souï moullat per lo bouono chéro. 

Quand oget fénit sa prièro 
Ero orivat, nostré goulard, 
O lo Crousetto dé régard: 
Descouvris lou champ dé botaïo 
Ounté onavo faïré ripaïo, 
Lou tourno-brocho brounsissié 
Et li semblet qué l'oousissié. 
En sourtiguen so tobotiéiro 
Espiet sé lo chiminièiro 
Ero toujour dessus l'oustaou 
Et sé fumavo quaouqué paou. 
Din lou temps qu'ou exominavo 
Lou ven d'haou qu'oquel jour buffavo 
Et qu’es pus fouort emb'oquel pas 
Li pouorto jusquos o soun nas, 
Et sans douté embé lo fumado, 
Lo sentou de dindo truffado. 
Et piéï oprès oquel fumet 
Li fo senti un sooupiquet. 
— Miséricordo! Sento Truffo! 
Aï! moun Diou! quanté bouon vent buffo 
Soudis nostré hommé, Jarnobiou! 
M'o lévat lo respirotiou, 
Aï monquat perdré lo poraoulo 
Et mi crésiè déja o taoulo. 
Volé estré penjat déman 
Sé dé tout hiueï tasté lou pan. 
Encontat d'oquélo suspréso, 
Molgré so graïsso et sou ventras, 
Din dous saous desposset lou Mas. 

Toujour vers l'aouro cousinièïro 
Et sans bora lo tobotièïro 
Si met o marcha roundomen 
De poou dé perdré un cop dé den; 
Et nifflado dessus nifflado, 
Tout lou long dé lo dovolado 
Dé tant qu'oquo l'ovié chormat 
Prenguet uno ounço dé tobat. 
Embé so mino redoutablo 
Et so démarcho remorquablo 
Fosiè fuji lous postourels 
Et los fedos et lous ognels. 
Lous pichots effants de Nozairo 
Qué saïque ovièou légit l'histouèro 
Dé l'ogré del Pichot-Poucet, 
Ou créséguèrou lou Moïlet. 
Quand véjerou oquélos faços 
Et surtout oquélos pouchassos 
Quitterou cabros et cobrits
Per si cobi din lous gorits. 
Cépendant d'uno himou countento, 
Sans si douta de l'espouvento 
Qué jettavo din lou péis 
Es per colma soun oppétis 
Qué sans cesso lou pounchounavo, 
Tou lou long del comi siblavo. 
En oriben toujour soun nas, 
Sans jomaï rolonti lou pas. 
Morchavo long de lo rivièiro 
En foguen voula lo poulsièiro. 

Mais quand séguet près del mouli, 
Ovant dé préné lou coumi 
Qué counduis ol pichot villagé 
Ounté possavou lou moriagé! 
Lo courto-holéno lou prenguet 
Et per si poousa s’ossétet. 
Semblavo un mouli ventaïré 
Ou los boulsés d’un obrosaïré. 
Menard per oqui déjous 
Qué boulegavo lou rétrous 
Ovié pas vis cé qué possavo 
Entenden quicon qué buffavo 
Lèvo vité so fourquo en l’air 
Crésiè d'entendré un gros lozer. 
Foriè michant livra botaïo 
En dé lozers d'oquélo taïo 
Et surtout d'oquélo oppétis. 
Ooussi pouset soun oustis. 
Quand descouvriguet lou buffaïre 
Li diguet: — Quinté boun offairé 
Mestré Moïlet, din lou cortié 
Vous fo estré tant motiniè? 
Sérias pas per hozard de festo 
Ovès corgat la bello vesto, 
Lous jobots et lous escorpins 
Et semblas lou Rey des foquins. ” 
Mestré Ménard, poudès bé creïré 
Qué soui pas oïci per vous veïré 
Coumprénès qu'es quaouqué répas 
Qué m'ottiro din vostré mas. 

Aro countant pas pus flurettos 
Coumo aoutrés cops o los fillettos: 
Hiuèï devén possa nostré temps 
O faïré trovoïa los dents, 
Et o béouré quaouquo rosado 
Surtout qué siègué pa d'oïgado 
Mais dé bouon vi lou pus ogeat. 
Digas-mi s'ovès déjunat? 
Fosès-mi possa votro goujo 
Semblo qu'ovès lo mino rougeo 
Cépendant encaro es moti. 
Quant y oget tostat soun vi 
Escolet vité lo mountado, 
Foguen quaouquo pétourinado, 
Et per lou comi lou pus court 
Orivet dins lo basso-cour. 
Lou chi dé Daudè joppavo
Coumo sé lou loup s'opprouchavo, 
Los cabros et lous cobridous 
Biolavau din los omoïous. 
Lo voulaïo esforouchado 
S'envoulet dessus lo téoulado, 
Semblavo qué per lou pourtal 
Ovié vis intra lou Reynal. 
Gals et golinos s'esfraïavou 
Et din soun potouès rénégavou, 
Coumo quand vésou din lou ciel 
Voultigea quaouqué gros oousel. 
Quand oget sécat soun esquino 
Et fats un tour din lo cousino, 
Nostré hommé per si réfresca 
Béguet piché sans s'oresta. 
Oprès lous coumpliments d'usagé 
Et quaouqués mots sus l'ovontagé 
Dés nobis et del countrat, 
Oprès qué tout séguet réglat 
Et chaqu'un per so sinnoturo 
Oprouvat oquélo escrituro, 
Lou répas cuech, lou couvert mès, 
Lou vi tirat et mès ol frès, 
Lou Moïlet prenguet lo poraoulo: 
— Anén, Messius, anén o taoulo, 
Sé nous omusan o borgea 
Lo soupo vo si réfrégea: 
Anén, Messius, anén en plaço, 
Alou, qué pouorto dé fricasso, 
Sentissé qué l'oppétis ven, 
Moun estoumac n'es pa counten 
Et moun ventré curat gourgouïo: 
Toutés lous vens y foou potrouïo. 
Dé largé! quant souï otooulat 
Iéou aïmé pa d'estré géinat. 
Vous, Modamo lo cousinièïro 
Fosès-mé possa lo soupièïro, 
Véïas qué tout si tengo caou 
Qué siègué servit o prépaou. ” 
Et sans diré: Partez, muscado! 
Lo gomello séguet curado. 
Mi sentissé pas prou tolant 
Per pintra nostré dévourant, 
Coumo fosiè jouga lo maïsso 
Per oroundi so grosso caïsso. 
Tout èro bouo per soun gousiè 
Et chaquo plat li counvéniè. 
Los coustèlos et los blonquettos, 
Lous corbouïouns, los ooumelettos 
N'èrou pas qu'un omusomen 
Quand arivabou jous so den; 
L'onsolado, los vinogrettos, 
Per el êrou d'omusettos; 
Los poulardos et lous copous 
Servissèiou o lou mettré en gous; 
Et tout lou gibiè dé rébièïro, 
Siègué lo troucho ou lo vernièïro, 
Cobussavo din soun gousiè 
Coumo, pardiou! dins un pesquiè; 
Sustout lo merlusso burado,
Chaquo moussel uno tiblade: 
Un gigot roustit et flombat 
Din dous cops èro déblosat: 
Uno dindo si présentavo, 
Corcasso, tout y possavo: 
Uno golino ou un lopin 
Fosièou pas qué lou mettré en trin: 
Lou perdigal et lo bécasso 
Lou rendièou pas que pus vouraço: 
Mostrigavo dé dous en dous 
Los lousettos et lous pinçous. 
Teniê lo pitanço orousado, 
Engouliguèn quaouquo rosado, 
Dé temps en temps lou goubelet 
Humectavo lou gorgotet. 
En enfournen tant dé bésougno, 
Anfi, coufflet so grosso trougno; 
S'oroundiguet coumo un boloun 
Et semblavo un bel poutiroun, 
Aoutromen uno grosso goujo: 
Oviè corgat la gaïo rougeo. 
Per si refresca, préné l’air, 
Oviè lou péïtraou descouvert. 
Toutés lous uels lou countemplavou, 
Lous festéjaïrés lou bodavou; 
Soun vési li diguet: — Moïlet, 
Déourias entouna un couplet: 
Se contovias quaouquo orièto 
Din lou temps qué changeou de siéto? 
Tout d'un cop si mettet en trin 
Et contet oquesté réfrin: 
— Aussitôt que la lumière 
Vient éclairer mon chevet, 
Je commence ma carrière 
Par visiter mon buffet. 
A chaque mets que je touche 
Je me crois égal aux Dieux, 
Et ce qu'épargne ma bouche 
Est dévoré par mes yeux. ” 
Contet oquo d'une vouex grosso 
Et toutos los gens de lo noço 
Opplooudiguèrou coumo caou 
Lou cant et l’esprit d'o prépaou 
Et li versèrou uno rosado 
Li diguen quaouquo goscounado. 
Cépendant oprès lou dessert 
Chacun cerquavo o préné l'air 
Et lo taoulo si désertavo, 
L'houro dé porti si soravo. 
Lou gros hommé, per si léva, 
Coumencet dé si grooumia: 
Mais caou bouléguo oquélo masso? 
Et caou li fo quitta so plaço? 
Soun faïx lou ten opoudérat, 
Sus soun sèti semblo coulat. 
Embé prou troval et prou péno 
Anfi, soullévet lo bédéno, 
Pièï prenguet lou vi dé l'estrïou 
Et lou comi dé Sent-Andriou. 
Moussu Dooudé s'en enquiètavo,
Per precooutiou l'occoumpognavo 
Sus lo courchetto del mouli 
Qué vo jougné lou grand comi. 
Crénissiè qué, coumo uno bouto, 
Roudélessé sus lo grand-routo, 
Et, d’oqui, qué quaouqué ressaou 
Lou pourtesso dédin l'Héraou, 
Et dins so chuto ovonturièïro 
Trébouliguessé lo ribièïro. 
Diou gardé!... sé s'èro crébat 
Ou oouriè tout empouïsounat! 
Anfi pormi lous festéjaïrés 
Si trouvabo quaouqués coumpaïrés, 
Qu'oviéou bouon bras et bouon joret 
Qué si corguérou del Moïlet. 
Pas dé lou pourta sus l'esquino 
Coumo uno bâlo de forino 
Mais dè lou faïré comina 
Et, sé coïé, lou rébola... 
Lou Moïlet prenguet dè couragé 
Sentiguen oquel otolagé: 
Morchet prou din lou plan-comi 
Fosiè pas sinné dè dourmi. 
Mais, pardiou, garo lo mountado! 
Oourié corgut uno oguillado 
Per lou faïrè ovonça d'un pas: 
El buffavo d'haou et dé bas. 
Dous hommés per dovant tiravou 
Et dous per doriès buttavou. 
Ovièou bé prés oquestés dous 
Lou posto lou périlloux. 
Tout aro vous ou foraï veïré 
En ottenden poudès ou créïre. 
Un d’oquélès qu'érou doriès 
Dis os aoutrés: — Dé qué foutès? 
Oquestè posto es pa ténablé 
Vous mondoriè toutès ol Diablé. 
Alou, reddé, fosès tira 
Aoutromen mi vaou rétira. 
Coumo uno miolo bien corgado 
Qué pressou trop o lo mountado, 
Olors lou torriblé Moïlet 
En s'esquichen f.... un pet 
Mais un pet d'un telle taïo 
Qu'un conou corgat o mitraïo 
N'oouriè pas fats, lou brutolas, 
Tant dé bruch ni tant dé frocas: 
Car semblet un cop de tounnèro 
Et foguet bouléga lo terro. 
Toutès lous échos dè l'entour 
Lou répettérou tour o tour 
Talomaï qué lo poou gognavo 
Per tout ounté si répettavo. 
Car disioou qu'oquélo brugeou 
Véniè sans faouto del conou. 
Or, quaouquo tèsto de cigalo 
Foguet battre lo généralo 
Esfroïat d’oquélo explousiou..... 
Et lo gardo dé lo notiou 
D' Ordolliès si lévet en masso
Et si rendet dessus lo plaço. 
Lou coumondant, oncien troupié, 
Per orenga so coumpogné, 
Mouonto vité sus uno banquo 
Lus dis: — Messius, lo Terro Blanquo 
S'es insurgeado oquesté souer; 
Es pas un couonté fats en l’air. 
Disou qué touto lo journado 
S'es entendut lo fusiado 
Et mi ven d'estré roppourtat 
Qué lou conou l'oï y o rounflat 
Déou y ovédré de tobloturo: 
Gaoufré, en trovoïen sus l'oouturo 
Dis qué désempièï démotis 
Y oousis joppa toutés lous chis: 
Omaï entend broma lous asés 
En noval per toutés lous masés 
Oquo prouvo qué lous mutins 
Loï dévou faïré fouosso trins, 
Per precoousiou, dessus l'oïretto 
Y aï fats troouqua uno lunetto. 
Per espia sé sul clouquié 
Y flotto un dropèou estrongé, 
N'aï corgat lou mestré d’escolo. 
Répossas vité sus lo mouolo 
Los lamos dé vostrés briquets: 
S'ovias quaouqués viels pistoulets 
Penjas lous o vostro ceinturo 
Quand y sérièou qué per poruro 
Omaï siègou sans bottoriès 
Ni porétrés qué pus guerriès. 
Anén, mous omits, couragé, 
Et foguén pas trop de topagé! 
Quaou qué hiuèï, doublé Santo-fiou! 
Séguen mestrés de Sent-Ondriou! 
Vous réspouondé, oprès lo botaïo, 
Toujour d'uno bouono ripaïo. 
Quaou, douçomen, dé tras en tras 
Nous empora dé chaquo mas. 
Vous récoummandé lo voulaïo 
Et lou vi d'oquélo conaïo, 
Volé dobord qué lous séiès 
Siegou vésitats lous prumiès. 

Quand oget orèngat so troupo 
Et qu'ogèrou mongeat lo soupo 
Et chacun bégut soun sodoul 
Dé vi, d'oïgado ou dé récoul, 
Prenguèrou soun sac et sos quillos 
Et coumo un troupel sans esquillos 
Marchou ol pas accèlèrat 
Criden, vivo lo libertat! 
Per chongea l'air dé lo musiquo 
Disièou: vivo lo Républiquo! 
Pardiou, voouriè maï, bravos gens, 
Crida hiuèï: vivo lou bel temps! 
Sovès pas dèqué vous espèro. 
Tout d'un cop rounflo lou tounnèro 
L'iau coumenso de lusi 
Et lou ciel dé s'escurusi,
Et pékaïré! sus nostro ormado 
Ni tombo uno grosso romado 
Lous aoutrés si débottiavou: 
Semblavou dé rats escooudats: 
Erou talomaï esfroïats 
Qué quittavou din lo dérouto 
Sos armos dessus lo routo, 
Escompavou sous pistoulets, 
Gibernos, fusils, briquets, 
Et semblavou jouga lo rousso, 
O maï d'un monquavo lo bousso, 
Lou copel, et, toutés descaous, 
Orrivèrou dins sous oustaous... 
Vous diré oïci quand orivèrou 
Cè qué los fennos lus cridèrou 
M'en sentissé pas din lou cas 
Quoouriè lou Priou de Prodinas. 
Sovès qué pertout sou lengudos, 
En jés de poïs sou pas mudos; 
Quaou bé créïre qu'en Ordolliès 
Sus oquo sou pas en oriès. 
Mais, loïssen oquelos fumèlos 
Crida, coupa los cobucellos, 
Et lous hommés pas trop countents 
Qué sécou sous hobioments 
Et déborbouiou soun offaïré, 
Révenguén o nostré pétaïré. 
Lous qu'èrou lous pus expoousats 
Et qué sus lou doriès ploçats 
Erou pus près dé l'embouchuro 
Récossérou sus lo figuro 
Tout l'effet d'oquélo explousiou 
Et roudélérou long del Fiou. 
Mais cépendant si rélévèrou 
Et din quatré saous rémountèrou, 
Ogen maï dé poou qué dé maou. 
Lou Moïlet risié coumo un baaou. 

Et del temps qué si préporavo, 
Qué per un aoutré cop mourçavo, 
Lus dis d'un air dé goïétat. 
— Oou, Messius, voulès dé tobat? 
Vénez, lo bouéto es pas curado: 
Alou, f...... uno nifflado! 
Et désuito coumo un troumbloun 
Fo ressoundi tout lou viouloun. 
Oh! per lou cop, dé l'otolagé 
Lous quatre hommés perdou couragé. 
Un dis: “ Messius, sacropabiou! 
O pas fénit so mounitiou: 
Din lou temps qué nous empouïsouno 
Vésès qu'oquel bigré bouffouno! 
Alou, vénèz, séguissèz-mi 
Et quitten lou sus lou comi: 
Sé voou pas morcha qué si f..... 
Vous vaou fa véïré s'aï lo gouto. 
Oquo séguet lèou décidat 
Et lou sodoul obondounat. 
Cépendant, mardiou, coumo faïré? 
Coiè-bé si tira d'offaïré;
Anfi, foguet per lou miou 
S'ojudavo dé soun bostou. 
En morchen coumo uno tourtuguo 
Et jouguen quaouqués airs de fuguo. 
Sans trop dé fotiguo et dé maou 
Si rébolet jusqu’o l'oustaou, 
Ounté monget l'aïgo-boulido, 
Si sinnet en d'aïgo-bénido, 
S'olounguet sus soun motolas 
Et dourmiguet coumo un pouorc-gras. 
Vous diraï s'oquo pouot vous plaïré 
Lo counclusiou d'oquel offaïré. 
Quand oget fats lo digestiou, 
Din lou volat dé Sent Ondriou, 
Sans plan, sans règlo, sans mésuro, 
Sans empléga l'orchitecturo, 
Ni lou croïoun, ni lou compas, 
Dinc un trovès pas hiuèn del mas, 
Elévet, en bouïden so panço, 
Un mounument dé so voïanço. 
Et per lou bosti coumo caou 
Li monquavo pas motèriaou, 
Ossés entiers dé bécossino, 
Patos dé lèbré et dé golino, 
Manchés de gîgot nétégeats 
Qué per soun gousiè dovolats 
Ovièou possat din so bédéno, 
Coumo Jonas din lo boléno. 
Anfi posset, dinc oquel cas, 
Lou célébré Gorgontuas. 




*+*+*









vendredi 20 juin 2014

Chanoine Dambielle : Le Pastre e le Can




Le Pastre e le Can 



Mariot le Pastre e Labric le can ueitauon le troupet, tout dus...

Ero agit: les auelhos auèuon un ahourest causit, minjauon a plen mos l'erbo de l'anglado, erbo goustouso... brico de clauanet en loc... nado nou quilhauo le cap... ero un plase d'at bese... 
Mariot le Pastre s'èro eslarissat sou tarrè de la tatbio, debat uo cassoulèro e aquiu 
tirauo plans... 

Labric le can, mort de cabou, s'èro espatarnat à la bèro caus e pramou dou calimas tirauo un pan dn lengo. 
Mariot le Pastre coumencec de trouba tout d'un cop, las hourmits lou hè prusèro au 
houns de l'estoumac: 
— Pusqu'i atau, ça dits, cau minja un mos... qu'em dises Labric?... 
Labric digouc pas ren, mès ne pensauo pas mens... 
— Se tu minjos un mos, se pensec, jou n'attraparei uo mico... ou pouirei pas... 
Enta hè bese qu'èro counsent... se leuec, arrestec le respiralh e uardec Mariot d'un aire 
quistaire... 
Mariot ramenec sou dauant-darrè l'abrassac e le harouc badalha... 
Dou bet houns ne desentarec un cugn de pan coum’un cap d'ase e uo rodo de saucissot de dus trauès de dit d’espés... 
— Damb'aco ça dits Mariot, me bau tira las rupos de l'estoumac... Bertat 
Labric? 
Labric digouc pa ren, mès se pensec aço: 
— Tu rai... jou harei coumo s'apirie. 
E uats aci coumo s’apariec e s’apariec mau!... 
Mariot pelo le saucissot e ahuo diguens la gorjo alandado la lengo de pet: 
— Tè, porc de can, ça dits, seras le prumè serbit atau... 
— Ham! ça dits Labric, e l'empassec touto biuo. 
— Am, a jou, ça dits Mariot 
E la nose de la garlamèro hasèuo au mounto-debaro de tant qu'empassauo bisti: 
Labric èro aquiu dauant et; tantos uardauo de dru, tantos de trauès... trépauo des quates pès... cboumauo a terro, flairauo en l'aire... 
Mariot hasèuo molle la prestidero mès aren ne s’escapauo... 
Labric n'auèuo pas que le cop de uelh, le cop de nas e arren mès... 
Aquet bricalh d'arren de pet de saucissot l'auèuo ahiscat la hame e ahilat las dents: 
aquiu tout. 
Hasèuo pietat dou bese... 
Le can se digouc: 
— Penso pas à jou, l'i cau hè pensa. 
E aro enta l'i hè pensa, hasèuo tout plen de berses!... hasièuo tout... segouti la cueto... abacha las aurelhos. le chouma les pès l'aure boulut hè un poutet ent'aue le quiti mos de pan!... 
Mariot, enta se trufa d'et, quand besouc aco, aro qu'auèuo amourtit la hame, l'afustauo de la punto dou coutet, un tros de pan, entau hè hinetos... e talèu qu'anauo hè « ham » enta l'atrapa, Mariot cabejauo d'un sang fret le coutet e l'en balhauo un cop de mange sou cap dou mours. 
Labric se det de l'affrount. 
Se birec de cuses e s'en angouc. 
En le bese parti ta bergougnous, Mariot boulec hè le malin. 
— Praube Labric as tort de te fatcha... s'as pas minjat coumo jou i la tuo fauto. Ero à jou a coumença... T'en boulèui da... me hasèuo pas do... mais le tros èro talomens coumo cau enta jou, que s'abèui pas d'oun tira la tuo part... A la fin, quand t'en boulèui balha... n'as pas boulut... tant pis per tu... 
Labric, èro pas sourd... Entenouc tout. 
Bestio ja n'ei, mès pas tant qu'aco... 
Tout mourtificat, s'en angouc l'aurelho bacho e la cueto entrecamado... s'en angouc un tros en la... e aquiu se dechec ana, tout ajaçat per terro... en tout hè lusi le uelh blanc decaps Mariot... 
— Tôt ou tard m'at pagaras!... 
E just au moument oun Mariot benguèuo de hè trinda le coutet en tout le barra e d'empassa le darrè mos... le loup sourtich dou bosc... sauto sus uo auelho et jito la pòu pertout. 
Mariot crido tant que pot: 
— Au loup!... Au loup!... hardit Labric. 
Labric brounchauo pas... 
— E be Labric... Au loup!... i le cop d'este balent... te pagarei... bisti... Au loup... 
— Soui flac... las camos me bon pas empara... 
— Au loup!... badinos sampa... balèu bisti... attrapen le Loup... 
— Attrapa le loup... i de boun hè quand on a brespalhat... quand on a la flaquèro a 
las camos e l'eslaquèro a l'estoumac, cau demoura coutchat... 
— Le te boui balha le brespalh. 
E a cop de barrots Mariot apattarrec Labric... 
Le loup s'en pourtec l'auelho e coumo suen arribo, le can, un cop de mès, estec bestio 
e l'ome machant!... 


*+*+*