vendredi 14 octobre 2011

Nicola Dal Falco : Aurono, Lou païs de l’or e das lume - Reviraduro cevenolo d’Ive Gourgaud

.





Lou païs de l’or e das lume
de Nicola Dal Falco

(Reviraduro cevenolo d’Ive Gourgaud)

Es ansin que si parlavo d’Aurono, dau reiaume de l’abounde, souto la tèro : « el pais de l’or e de la lumes »
Prou bèl èro, e belèu trop per s’amerita aqueste noum de « païs ». Un païs que ço mai counsequent i èro l’or e lous lume que l’adournàvou coumo un tabernacle.
De lume precious que pamens, toutes ensem, fasièu pa un lum vertadiè mè pulèu uno clareta mau-neto din lou cros dau sère. E tout pariè coumo lou bàuri que cabissiè, la mountagno dau Padon, que ni rajo un valat qu’à el tabé li dìsou Aurono, es sourno coumo lou dintre d’un four e semblo de tris que si sariè amoulouna su las ribo d’un engoulidou.
Las richesso noun i venièu per cop d’asart, mè per amour dau gros oubramen das estajant ; tabé venièu d’uno pacho entre lou rèi e lous enfèr, uno pacho que disiè qu’elos jamai noun s’agoutarièu per pau que lou pople demourèsse per sempre souto la tèro. Per bara l’intrado, avièu plaça uno porto facho tout en or.
Belèu qu’aquel reiaume èro liga embé lou de-d’ailai, ou que n’èro un ducat counsequent que soun regent soulet counouissiè lou mounde de deforo embé soun lum que tournavo naisse, un regent que soulet saviè, à la fin finalo, aquesto seguido dau jour e de la niuè, de la vido e de la mort que ni fasiè la richesso e lou trop.
Din lou toumple, l’or lusis pa : fai coumo uno lusou primo e testarudo ; aqueles ome, aquelos fenno gardàvou touto lus vido uno semblanço de larvo.
Es be verai que degu, à despart dau rèi d’Aurono, aviè pa jamai vis lou lum dau sourel.
E venguè un jour que, seguissent la justo fatalita que caup din lous raconte, li aguè un candeliè que si toumbè e din l’arcado si faguè un trau que desliurè un rai de lum que taiavo, tant talamen cla qu’avias envejo de vous i enaiga.
I aviè pa pu qu’uno fendascleto entre-miè las croto d’Aurono e lou mounde.
Es vèr aquel ièl escaiernaire qu’anè un das vièl terassiè : ni aguè prou de pausa uno escalo longo per agacha la font lumenouso de-delai.
Tout i piquè l’ièl, las formo, las coulou e lou lumenas que fasiè poussible aquel espetacle. Quand tournè bouta sa tèsto din la croto, acoumencè d’esplica, assajè de coumpara.
Tout meraviha qu’èro, embé sa visto touto pleno das causo qu’aviè vis, coumprenguè pa d’ausido qu’èro vengu bòrni das dous ièl.
Lèu-lèu barèrou la fendasclo. Peracò, e sens qu’aguèssou besoun de ni parla, las paraulo dau vièl avièu drubi uno autro fendasclo din lou cur das estajant d’Aurono, e mai-que-mai din lou de la princesso Soumavido.
La malancouniè que la preniè, aquelo sentisou qu’aviè pa jamai counegu avans, tout acò s’amaisavo pa qu’en se teni de-cronto la porto barado dau reiaume.
Aqui, un resson d’aquel de-delai estrange e noustalgico si poudiè infusa. Li semblavo qu’ausissiè de soun, uno bialadisso de-cop, ou un mescle de vouzes.
Emai belèu qu’elo-mèmo aviè assaja de barbouti quoucom à l’endeforo…
Se sà pa trop coussi lou veia de Soumavido detras la porto saguè saupegu per Oudoulguès, lou rèi de Countrin, mè aqueste s’aproumeteguè de desliura la princesso.
Sèt jour de tems, tustè cronto la porto embé soun espaso ; acabè per ni fendre un batent e prou l’entrebada : à la seguido de Soumavido (aqueste noum vòu dire : Agachado vèr lou sère isoula), tout lou pople d’Aurono s’espandiguè din lou mounde, e virè per à-de-bon l’esquino à l’escuresino.
D’avedre tant tusta cronto la porto, la pouncho de l’espaso dau rèi s’èro tencho d’or. Amai-mai, lou metal precious aviè remplaça lou fère dinc uno bono partido de l’espaso, e marcavo ansin que noun èro un ajustou, mè si-be uno fusiu, un sinne de poudé, de recounouissenço.
Din las bataio, la pouncho escaiernavo tant talamen qu’à l’espaso e à soun mèstre lus diguèrou Sàbja da Fek, Espaso de fio.
Oudoulguès espousè Soumavido, mè vouguè ges de sas richesso.
Es també per acò qu’acabèrou per pa pu pensa à Aurono, e qu’embé lou tems aublidèrou lou lio precis de la porto. À la fin finalo, se faguè uno esbousenado que ni tournè bara l’intrado.
Encaro demòrou quaucos questiu : de quau èro Sàbja da Fek ? dau rèi guerejaire, ou dau remembre d’Aurono, de soun enmascaciu ? E sous estajant, quau èrou veramen ?
Sens aublida Soumavido, que soun noum sacerdoutau deviè predire mai qu’uno envejo de s’escapa.
Belèu que, per tourna à uno doutanço qu’avèn dicho adija, lou rèi d’Aurono èro Hadès en persouno, que sà coungreia, tant coumo i agrado, la richesso e la tiranìo
La pacho que vouliè garda las amo das mort bièn embarado per pa trop angouissa lous vivent, es estado routo per un eroi qu’aranco uno drolo e uno mouiè au soubeiran d’en-dessouto.
Emai li avèn, ou per lou mens semblo que li avèngue, que la seguido de l’istorio fai ounou à sa valou, mè lou sauvo pa, tout lou countràri.



En Alès, otobre de 2011

.

Aucun commentaire: