dimanche 20 avril 2014

BATISTO ARTOU : Uno Afaire de Chaspùgi









Uno Afaire de Chaspùgi 




Avié'n cuou coumo un apanaou 
E lei pousso requinquihado! 
G. BENEDIT. 


Pignateou, Cassian e Farrieou soun tres nèrvi de Menpènti, tres rei doou feniantùgi e l'espravan dei fiho. Tout soun prefa es de li courre à l'aprè pèr lei chaspa. Si soun fa pessuga, l'aoutre jou, darnié daou cementèri viei, mountè, souto d'un portaour, fasien la chaspo à n'uno jouino gavoueto. Es aquelo vaihantiso que lei mando davans la Justici.  Tenè, veici lou paraoulis doou jùgi d'istrucien: 

« Dilun passa, uno gavoueto, jouino, poulido e ounesto mouié, decendié daou camin de fèrri. Venié à Marsiho pèr li cerca un nistoun pèr nourri. Lei tres prevengu roundejavon pèr aqui, coumo lou loup de la fablo: Querens quem devoret. 
Pèr soun malur, la paouro frumo que counoueissié pa l'us de Marsiho, ané s'adreissa ei tres boueno-voio pèr si fa ensigna lou bureou de plaçamen dei nourriço. 
Pignateou, lou pu roumpu de la bando, l'agué touto lesto. 
— Tè, si capito ben, li fagué, l'a misè Rampaou, la partisano, que justamen cerco uno nourriço. M'a mume douna la coumissien. Mai voudrié'no nourriço qu'aguesse pas lou verme, vouèli dire jouino; gaihardo, sanido, ben poussarudo e ben enlachado. Crèsi que farias l'afaire perquè, anen, si vis que sias ben enrouitado e qu'avès su l'estouma un pareou de cougourdo que sipouerton ben. Mai acò duou si veire de pu a pròchi. Tè, pèr l'efet de l'asard, sieou eicito emé dous coulègo que travaihon pèr si fa a mègi. Se voulès, v'avesitaran lei papié e s'avès poulido dent e pousso redouno, aourès vouestei 35 fran pèr mes, lou sucre mè lou saboun. Touto cresarèlo, la gavoueto lei seguisse dins lou camin que s'atrovo darnié lou cementèri de la garo. E aquito lei tres gourrin li manejavon pousso e bouteou, e qu saoup ço que l'aourien pas fa, quouro la mesquino, fin finalo, si gueirè que si trafavon d'èlo e si bouté à creid' ajudo. Fougue entendudo pèr uno bugadiero que venguè à soun secous. Puei passè un carretié qu'emé l'ajudo de douei gardi « d'otroua tirasseron lei tres nèrvi davans lou coumissàri de Pentagono. 

Ço qu'an fa' qui es qualifia pèr la lei d'outragi publi à la mouralo e toumbo souto lou coou deis article 940 à 987 daou Code penaou.


*+*+* 


LOU PRESIDENT. — Lei tres incurpa, leva-vous. Vouestei noum, subrenoum, iâgi e proufessien? 

PIGNATEOU. — Pignateou, Angi, 19 an, curaire de pous. 

LOU PRESIDENT. — Tè, vous dien Angi! E vaoutri? 

CASSIAN. — Cassian Tistin, 20 an, soutaire de muscle. 

FARRIEOU. — Farrieou Rafeou, l8 an, pintaire de gàbi. 

LOU PRESIDENT. — Es bessai pèr acò que vous dien Rafeou. Avès touti tres de flame mestié! Viguen, sabès perqué sias eicito?

PIGNATEOU. — Li fasian pas de maou à n'aquelo frumo. 

LA BUGADIERO. — Teisa-vous, capounas. Pas de maou àn-acò? Erias lou pus escaoufa, vous. L'avias manda lei man su lei pousso à la gavoueto e lei li pastissavias. Aqueou avié lei sieouno souto la raoubiho e li manejavo lei bouteou. Daou tèms l'aoutre fasié lou gàfou e espinchavo se degun venié pas... en esperant soun tour. 

LOU PRESIDENT. — La paraoulo es aou menistèri publi. 

LOU MENISTÈRI PUBLI. — La mouralo outrajado creido vingènci pèr ma bouco. O tempora! O mores! Coumo? uno frumo n'aoura plu lou dret, vuei, d'ana pèr orto senso estre insurtado,messo à nus en plen souleou e manejado pèr de marrias! Benleou nouestei frumo, fiho e souarre li passaran tamben! Nàni, la Justici poou pa leissa un taou crime impuni! Que dirien amoundaout dins leis Aoupo? Que dirié l'ome d'aquelo frumo. Que dirié sa maire? Que dirié soun paire? Que dirien sa famiho, seis ami, lei vesin? Dirien qu'à Marsiho sian que de Bedouvin O! vè, m'atanqui. L'endignacien mi corduro la bouco. Faguen veire que l'a'nca de bravei gen à Marsiho. O justici, espragnes pa' quèlei maoufatan! 
Messiès, vous demandi lou massiamon de la peno pèr aquèlei tres couquiu! 

LOU PRESIDENT. — La paraoulo es à l'avouca de la vitimo. 

MESTRE LANLUSSO. — Aprè l'espetaclous requi sitòri que venès d'aousi, messiès, l'a plu ren à ajusta. Souidamen aven l'ounour de preveni lou Tribunaou que fen de reservo que faren counoueisse un coou la coundanacien prounounçado. 

LOU PRESIDENT. — Aro n'en ven aou tour de la defenso. 

MESTRE BRAGUETIAN. — Messiès daou Tribunaou,n'en sian aou printèms, la sesoun deis amour! Lei couelo, lei carriero e lei couar soun plen de souleou. Tout nous dis qu'uno frumo ben foutudo es un cap-d'obro de la creacien. Lei mereviho soun facho pèr estre  ademirado! Qu'aven eicito souto leis uei? Tres jouven amourous, tres enubria daou beou, tres dalica, tres afusca dei bèlei formo! A n'aqueleis abra, l'asard li mando uno flou d'amour, uno roso de la mountagno, uno frumèto, jouino, bèlo, poulido, pissant la santa, poussarudo coumo uno duvesso antico! La fernisoun leis assesis. Vouelon veire! Vouelon touca! Vouelon chaspa! Meté-vous, messiès, un paou à la plaço de mei jouine chaland! Sieguen indurgent pèr la jouvenco! De segur demandan pas que lou Tribunaou li doune un imàgi. Mai, vous n'en pregan, pieta e indurgènci! Maougra d'aquelei bèlei paraoulo, Pignateou, Cassian e Farrieou pessugon cadun doui 
mes de presoun. E lou president qu'es un rigolot, li fa coumo acò: 
— Li vous dounaran à chaspa....... tant d'estoupo que n'en voudrès! 

MESTRE LANLUSSO. — Aro que l'a coundanacien, si portan partido civilo e demandan de dooumàgi-interès.... 

LOU PRESIDENT. — E perqué? siouplet. 

MESTRE LANLUSSO. — Perquè, en nous manejant lei pousso, nous an fa vira lou la!... 



*+*+* 


Aucun commentaire: