mercredi 10 avril 2013

V. Gélu : L’ANCRO D’ESPERANÇO

.
 




L’ANCRO 
D’ESPERANÇO





“L’ooura qué lei peisan qué saouvaran la Franço! Vouei, es d’elei qué nou vendra la beneranço, aquelo santo pluegeo dei recorto, la souleto qué pousque faire avena toutei lei sourço dé la richesso vertadiero!... Sé, per malur, lei prouduei dé la terro venien à nou manqua en plen, ren qué dous an adarré, noueste mounde entié prendrié fin!... E senso counoueisse vouestei machino, a deja dura dé milo é dé milo an, qué ni lou Bouen- Dieou, ni lou souleou, ni lei peisan l’an jamai fa faouto!...
Messies lei capourié doou gro grun, serié tem, mi semblo, qué li soungessia serieousamen!... Foou parti d’à pas per arriba jus!... Lei pu meritan duvoun estre lei  mies recoumpensa. Oou lué dé coumbouri en puro perto lei forço lei pu vivo dé la Nacien, serié tem dé n’en tira lou mïou parti poussible, din l’interès dé toutei!... S’es proun, s’es troou dreissa d’ome machino à forgea dé miliar dé machino micaniquo per lou propre malur dei forjur!
 A l’aveni fourra qué lei garden din nouestei cham, leis enfan dé la païero! Fourra qué li restoun voulentié! E per afin qué songeoun jamai plu à lei quita per la vilo, veici dé bouei mouyen qué manquarien pa soun coou: 
“D’abor, prouclama qué tout ome travaian à la terro sera esen dé dré dé la couscricien! Lei peisan qué foueioun fan-ti pa mai dé besoun é mai dé ben à la Franço qué lei saven dé libre é qué lei capelan?... Doou beou qué fè uno favour d’aquelo importanço à n’un ta dé fenian inutile é souven piégi su la terro, es-ti pa pu juste dé n’en faire tamben jouï lei galino qué vou fan vouestei pu beis uou!... 



Doun, parlè plu oou bastidan ni dé canoun, ni dé fusieou, ni dé sabre, ni dé giberno, ni dé sa, ni d’esercici, fran qué s’agisse dé defendre sa famïo, sa peou et sa cabano!... A l o r, vivo la patrïo!... Alor, eis armo!... La Franço, Vitrolo, l’oustaou, lei paren, la garbiero, eh! vivo la patrïo avan tou!... Mai entenden si ben!... La patrïo qué si revengeo!... Perqué la patrïo qu’ataquo es jamai la boueno: es jamai justo!...
“Quan aquelo lei sera publïado, voulè dé peisan adré, souignous, mouscous, bouei travaiadou, en meme dé faire la figuo en toutei vouesteis engien dé tan dé carcu? Voulè veire cé qu’an din lou fegi, lei malurous qué tratta dé pantou? Voulè d’ome en plaço dé berbi?... Soougissè-mi toutei lei pu cadeou dé nouestei joueinei varlé. Ensigna-li cassamen lou pu necessari: la simplo lituro, un paou d’escrituro, eme uno boueno chifro.
Es pa besoun qué d’aquelo gaiardo joueinesso s’en fasse ni dé moussurò, ni d’avouca dé vilagi, ni dé saventas dé gro libre. Lou ciele lei n’en san preserve!... Nani!  “Eduqua lei ounestamen coumo va duvoun estre dé creaturo facho à l’imagi dé Dieou. Prenè per abitudo dé li jamai parla qué bouen sen é puro verita. Fè li ben coumprendre surtou qué soun mestié es lou premié é lou pu noble dé toutei su la terro; qu’ensin, à luego dé n’en rougi, an touto sorto dé dré dé s’en fa glori. Per li va mies fa senti, respeta soun amo, qué voou la vouestro; li faguè faouto ni dé souein, ni dé bouenei maniero, qué si v’en meritaran!... 


 
“Per li douna couragi à la besougno, flata-lei à prepaou é paga lei coumo foou... Qué si pousquoun nourri soulide: La car fa la car! Lei viando fan la forço!... Qué pousquoun  trouva dé tems en tem sa poulardo oou cuou dé l’ouro... Fè li toujou espera quooucaren dé mies. Qué lou pan, l’abri é lou repaou dé sei viei jou li pousquoun pa menti... Dins un mò, tratta lei coumo dé crestian é dé frèro, coumo Moussu lou Comte a tratta quaranto an lou viei Meste Matieou, coumo Moussu Prousper tratto Nouvè Grané!...
“Alors oourè samena dins uno terro dé Dieou qué vou rendra lou cen per un! Alor veirè qué qu travaio per soun conte es jamai vanèlo! Alor oourè plu besoun dé micaniquo, perqué oourè planta dé pimpiniero d’ome dé ferri, qué seran vouesteis enfan é vouesteis ami lei bei mïou! Vou faran: acò! dé pertou!... Lou pèis entié n’en vessara!...
E lou Ciele nou vourra ben en toutei!..
O Timounié dé la Gran-Barquo! Sé vou dia juste é bouen ei brave; sé coumprenè voueste interès veritable; sé sentè qué dé pensa à l’aveni doou bas pople es pensa tamben é surtou oou vouestre, qué tou si ten, es ben lou men qu’assagè dé faire aqueou sacrifici per lei galerien dé l’eissado. Jusqu’aro vous an nourri dé sei fatiguo, dé sei suzou, dé la crèmo dé soun san! Sia pa enca quiti!...

Aucun commentaire: