jeudi 6 novembre 2014

Peireto Berengier : La baumo di pantai esvali








La baumo di pantai esvali 



Vinten anniversàri de la Baumo Chauvet. La grotte des rêves perdus, èro lou  titre d’un filme 3D, de Werner Herzog, sus aquesto baumo d’eicepcioun. Pèr lis Ardechés, li pantai soun pas tóuti esvali bord que nosto baumo es plus nostro mai apartèn, à l’ouro d’aro, au patrimòni moundiau de l’Umanita. L’Unesco l’a decida à l’unanimeta, lou 22 de jun 2014 à Doha (Quatar) e n’en sian proun fièr. Es lou 39en site classa en Franço (après lou Palais di papo, lou Pont dóu Gard, etc.)

Aquesto baumo es uno baumasso inmènso que, despièi 20.000 an, pas degun l’a pouscudo degaia. Es pas vuei que l’anan abandouna… Si paret, vous l’an proun dich e moustra, soun atapado de dessin, d’obro que temóunion de la pountanado que lis ome de Neandertal trevavon aqui. Vuei, i’a que li saberu passa au drai, lou pessu, que ié podon rintra. Autambèn, aqueste filme es uno óucasioun eicepciounalo pèr nautre e lou fau pas manca se passo o repasso au vostre. 

Fai tout bèu just vint an (èro en desèmbre de 1994) que de jóuinis Ardechés fasien la descuberto ufanouso proche Valoun Pont d’Arc. Se doutavon pas, à-n-aquéu moumen, que metien lou mounde entié à barbela. D’efèt aquéu santuàri souto-terro fai lou bonur di cercaire e nous ajudo miés counèisse nòsti rèire. Recate paleountoulougi, es subre-tout un relicàri d’un milié de representacioun, de 400 dessin d’animau di mai requist. Un cap d’obro de l’art parietau que dato de 36.000 an ! (dato coumtado raport à 1950 qu’es l’annado referènci pèr la datacioun au carbone 14). Lascaux sèmblo bèn jouineto à coustat d’aquéu « museon » de l’Aurignacian que revouluciouno ço que cresien de saupre sus l’evoulun de l’art preïstouri. Nòsti vièis Ardechés avien deja de teinico que li cresian mai recènto. Soun art èro forço varia e s’aprouchavo meme dóu dessin anima pèr marca lou mouvamen emé de bèsti que multiplicon si pauto…

Fauguè rèn qu’un an pèr la marca i Mounumen Istouri (1995) e vint an plus tard la vaqui marcado au patrimòni moundiau de l’Umanita. Lou mounde entié la dèu dounc assousta. Pèr l’ouro es lou Despartamen, la Regioun e l’Estat que travaion à soun site de restitucioun que ié poudren ana bada, dins un an, emé li 400.000 toutristo espera !… 


Peireto Berengier


Aucun commentaire: