mercredi 4 novembre 2015

Berluc Perusis : LOU CAUDATARI - En remèmbranço de Jan Pere Belmon







En remèmbranço de Jan Pere Belmon


LOU CAUDATARI 


M. de Sant-Pantàli èro esta presidènt dóu mourtié au parlamen de-z-Ais. M'anas dire belèu que sabès pas trop ço qu'èro un presidènt dóu mourtié. Ero tout unidamen ço que s'empacho, vuei, presidènt de chambro. Aquéu noum ié venié de la toco de velout, galounado d'or, que metié sus sa tèsto en  prounounciant lis arrèst, e que retrasié lou mourtié di bouticàri o, s'amas miés, aquéu dis artihié. 

Em'aquelo toco, li presidènt pourtavon uno simarro o soutano negro, recuberto d'uno raubo o mantèu  rouge, e d'un camai de péu d'ermino. La co de sa raubo s'esperloungavo e tirassavo d'uno bono cano  pèr lou sòu. Quand lou parlamen marchavo soulennamen long di carriero de-z-Ais, siegue lou jour de  Sant-Martin, en anant à la messo roujo, avans que de reprene sis audiènci, siegue à la proucessioun de  la fèsto de Diéu o dins touto autro óucasioun, cade magistrat èro segui, coume encuei lis evesque, d'un  caudatàri soustenènt depèr darrié l'alòngui de soun mantèu, que noun la pourpro soubeirano venguèsse  à se councha dins la fango o dins la póusso. Tóuti lis icounoufile de Prouvènço counèisson e an amira  lou retra superbe dóu presidènt d'Aubertas, ounte es arrepresenta 'n grand tengudo, em'un galant pichot  mouro que, dins un cantoun de la gravaduro, porto la tirasso de soun mèstre, em'un biais tout  requinquiha. 

Mai nous veici liuen que-noun-sai de M. de Sant-Pantàli. Revenen-ié. A l'arribado de Louis XVIII, lou  vièi parlamentàri, escàpi de la revoulucioun, fuguè nouma presidènt à la Cour reialo de-z-Ais. Ero un di  lume de la novo magistraturo; mai de-longo regretavo lou parlamen, li vièii coustumo e amavo de n'en  parla. 

Un matin qu'èro dedins soun gabinet d'estùdi, vesti de sa simarro de sedo, segound l'us dis ancian,  reçaupè la vesito d'un jouine licencia, que, pèr se counfourma i reglamen, ié venié rèndre si respèt,  auparavans que de presta, davans la grand chambro, lou sarramen d'avoucat. 

Un serviciau, en braio courto, li péu poudra, l'anouncè soulennamen: M. Girofle. 
En ausènt aquèst noum, lou presidènt tout afouga s'avanço vers lou vesitaire, e ié dis, sènso preambule: 
— Vous apelas Girofle, moussu? 
— Ai aquel ounour, moussu lou presidènt. 
— D'abord, sarias-ti de Fourcauquié? 
— Ço que i'a de mai fourcauqueiren. 
— Eh bèn! moussu, regardas un pau quinte rescontre! Vous atrouvarés qu'avans vuetanto-nòu, quand  ère presidènt dóu mourtié, aviéu justamen un caudatàri que ié disien Girofle, e qu'èro de Fourcauquié.  Sarié-ti voste paire? 
— Acò tant se pourrié, moussu lou presidènt. Ai toujour ausi dire à moun paire que, quand èro jouvènt,  tiravo lou diable pèr la co. 

M. de Sant-Pantàli, qu'èro un ome d'esperit, sourrigué, coumprenguè la leiçoun, fugué avenènt e afable  pèr lou futur avoucat, e se desseparèron li meiours ami dóu mounde.  
Quàuqui jour plus tard, lou prenié pèr secretàri, e gràci à sa prouteicioun, l’enfant de soun porto-co, devengu magistrat, lou ramplacè 'n bèu jour sus soun sèti presidenciau. Aquéu raconte, l'ausiguère iéu,  estènt pichot, di pròpri bouco de M. lou presidènt Girofle; e dóu tèms que parlavo, me poudiéu pas  engarda de fissa lou cantoun de sa parpello, ounte vesiéu baneja uno lagremo pendouleto. Es ansin que  sachère de bono ouro ço qu'es un presidènt dóu mourtié, e coume se fai qu'un ome posque ploura  sènso que l’agon batu.

Aucun commentaire: